Program

Program

Astor Piazzolla Libertango (oprac. Jarema Jarosiński) [5′]
Béla Bartók Sześć rumuńskich tańców ludowych BB.68 (oprac. na skrzypce, akordeon i kontrabas oprac. Zoltán Székely) [7′]
I. Jocul cu bâtă (Taniec z pałeczką): Allegro moderato
II. Brâul (Taniec z szarfą): Allegro
III. Pe loc (W jednym miejscu): Andante
IV. Buciumeana (Taniec z Bucium): Molto moderato
V. Poarga românească (Rumuńska polka): Allegro
VI. Mărunțel (Szybki taniec): Allegro
Stanisław Moniuszko Tańce góralskie z III aktu opery Halka (oprac. Piotr Kamiński) [5′]
Grażyna Bacewicz Oberek nr 1 (oprac. na skrzypce i akordeon) [2′]
Leonard Bernstein Muzyka do musicalu West Side Story na skrzypce, akordeon, kontrabas, kwintet dęty i perkusję (wybór i oprac. Jarema Jarosiński) [10′]
Astor Piazzolla Café 1930 i Nightclub 1960 z Historii tanga (oprac. Jarema Jarosiński) [12′]
Arturo Márquez Danzón nr 2 (oprac. Jarema Jarosiński) [5’]

Opis koncertu

Taniec to najpiękniejszy język emocji, jaki istnieje. Uniwersalny, zrozumiały dla wszystkich, choć mogący przybierać rozmaite formy. Każdy kraj, a nawet każdy region wykształcił osobne gatunki, melodie i rytmy, które wiele mówią o jego tożsamości. Tango argentyńskie to taniec miłości – jego mistrz Astor Piazzolla potrafił zakląć w muzyce jednocześnie uczucia pożądania i niewypowiedzialnej tęsknoty. Z kolei danzón stanowi powolny, namiętny taniec ze słonecznych Kuby i Meksyku; Arturo Márquez wydobywa z niego nutę nostalgii i dramatyzmu.

Badaniem ludowych pieśni i tańców zajmuje się dziedzina naukowa zwana etnomuzykologią. Jednym z jej pionierów był Béla Bartók, który wiele czasu poświęcił na podróże od wioski do wioski i wsłuchiwanie się w węgierski oraz rumuński folklor. Zaowocowało to szczególnym kolorytem jego twórczości, w której artystycznie przetwarzał ludowe rytmy i melodie. Po inspirację z rodzimego folkloru sięgali też polscy twórcy. W swoich utworach Grażyna Bacewicz wydobyła lekkość i zadziorność ze sławnego niegdyś na Mazowszu i Radomszczyźnie oberka, a Stanisław Moniuszko doskonale oddał ducha góralskich zabaw.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II st. im. Henryka Wieniawskiego w Łodzi:

Andrzej Panufnik Suita staropolska [11’]
I. Taniec 1. Cenar: Allegro giusto
II. Interludium: Lento espressivo
III. Taniec 2. Wyrwany: Allegretto leggero
IV. Chorał: Andante tranquillo
V. Taniec 3. Hayduk: Allegro deciso
Antonio Vivaldi Koncert skrzypcowy g-moll Lato (L’Estate) R.315 z cyklu Cztery pory roku [15’]
I. Allegro non molto
II. Adagio e piano – Presto e forte
III. Presto

Zespół Szkół Muzycznych im. Oskara Kolberga w Radomiu:

Witold Lutosławski Mała suita [12’]
I. Fujarka
II. Hurra Polka
III. Piosenka
IV. Taniec
Antonín Dvořák Adagio – Allegro molto (cz. I) z IX Symfonii e-moll op. 95 Z Nowego Świata [10’]
Stanisław Wisłocki Taniec zbójnicki [2’]

Program

Mykoła Łysenko Uwertura do opery Taras Bulba [7’]
Tadeusz Baird Cztery sonety miłosne na baryton i orkiestrę wg Williama Szekspira [13’]
I. Andante: Spójrz, co tu ciche serce wypisało… (Sonet 23: O! learn to read what silent love hath writ…)
II. Allegretto con anima: Drwię, mając ciebie, z całej ludzkiej pychy… (Sonet 91: Having thee, of all men’s pride I boast…)
III. Andantino, con amore: Słodka miłości… (Sonet 56: Sweet love…)
IV. Lento, con gran’ espressione: Jakże podobna zimie jest rozłąka… (Sonet 97: How like a winter hath my absence been…)
Henryk Wieniawski Allegro moderato (cz. I) z II Koncertu skrzypcowego d-moll op. 22 [10’]
Aleksander Lasoń Hymn i aria na orkiestrę smyczkową [10’]
Maciej Cisowski Qualia – Koncert na chór i orkiestrę (oprac. na orkiestrę) [10’]
1. Wstyd/upokorzenie/gardzący/żałosne/eliminacja
16. Pokój/błogość, ekstaza/doskonałe/iluminacja
17. Oświecenie/niedający się opisać/jaźń/obecność/czysta świadomość
Stanisław Moniuszko Mazur z I aktu opery Halka (oprac. Grzegorz Fitelberg) [6’]

Program

Anders Hillborg Koncert klarnetowy Peacock Tales w wersji Millenium na saksofon sopranowy i orkiestrę [16’]
Georges Bizet I Symfonia C-dur [30’]
I. Allegro vivo
II. Adagio
III. Allegro vivace – Trio
IV. Allegro vivace

Opis koncertu

Klasycyzm, jak sama nazwa wskazuje, wykształcił najwięcej tradycyjnych form i gatunków muzyki klasycznej. Po jego szlachetne wzorce czteroczęściowej symfonii i trzyczęściowego koncertu instrumentalnego sięgali kompozytorzy wszystkich późniejszych epok – niektórzy tylko po to, by im zaprzeczyć. Sztuka bowiem nie znosi schematów, a prawdziwy artyzm leży w umiejętnym łączeniu tego, co znane, z tym, co nowe i odkrywcze.

Tak więc zamknięte w jednym ogniwie Peacock Tales Andreasa Hillborga to nie tylko wirtuozowski koncert klarnetowy, ale też muzyczny obraz i opowieść. Istotą klasycznego gatunku jest współzawodnictwo. Tutaj solista prowadzi narrację, wchodząc jednocześnie w dialogi z orkiestrą, która dopowiada nastrój i dodaje historii rumieńców. A jest to historia pełna ptasich odgłosów, liryzmu, marszowego rytmu i groteski. Z kolei I Symfonii Georges’a Bizeta nie powstydziłby się z pewnością sam Mozart, gdyby tylko tworzył w romantyzmie. Bizet nasycił tradycyjny układ młodzieńczą energią, bowiem dzieło to pisał mając zaledwie 17 lat! Już wówczas dała o sobie znać inwencja melodyczna mistrza operowych arii – szczególnie w tematach drugiej i trzeciej części utworu.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Antonín Dvořák Kwartet smyczkowy nr 12 F-dur op. 96 Amerykański [25’]
I. Allegro ma non troppo
II. Lento
III. Molto vivace
IV. Finale: Vivace ma non troppo
Leonard Bernstein Muzyka na kwartet smyczkowy [12’]
I. Allegro vivace
II. Andante (Tempo di sarabande)

Opis koncertu

W jakim rytmie bije serce Ameryki? Jaką melodię śpiewa? Dla Antonína Dvořáka, który chłonął ją wszystkimi zmysłami podczas urlopu w Spillville w 1893 roku, były to przede wszystkim melodie i rytmy folkloru rdzennych mieszkańców kontynentu. Autor Symfonii Z Nowego Świata zachwycił się przestrzenią rozległych prerii i dającym poczucie wolności krajobrazem, które wraz ze wspomnieniem brzmienia etnicznej muzyki pragnął zawrzeć w swych dziełach. Dlatego całość Kwartetu smyczkowego F-dur przenika ludowy pierwiastek. Słychać to szczególnie w rzewnej melodii drugiej części czy imitacjach głosów ptaków w części trzeciej.

Leonard Bernstein wsłuchiwał się tymczasem w zgoła odmienne odgłosy nocnego życia miasta i – co do tego nie ma wątpliwości – jego Ameryka pulsuje w rytmie bluesa. Narracja pierwszego ogniwa utworu płynie wartko, zmienia się jak w kalejdoskopie, ale z powracającymi swobodnie jazzującymi motywami i harmoniami, w drugim zaś atmosfera gęstnieje w intensywniejszych ciemnych barwach i nostalgicznym rytmie sarabandy.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Bedřich Smetana Poemat symfoniczny Wełtawa z cyklu Moja ojczyzna [15’]
Camille Saint-Saëns Danse macabre (Taniec śmierci) op. 40 [8’]
Georges Bizet II Suita z opery Carmen (oprac. Ernest Guiraud) [23’]
I. Marche des contrebandiers (Marsz przemytników)
II. Habanera
III. Nocturne (Nokturn)
IV. Chanson du toréador (Pieśń torreadora)
V. La garde montante (Zmiana warty)
VI. Danse bohème (Taniec cygański)

Program

Stomp Poles [5’]
Suita tańców zachodnioafrykańskich [8’]
I. Jia
II. Kassa
III. Sunu
John Cage Third Construction [9’]
Stomp Plungers [3’]
Keiko Abe Wave [10’]
Batucada [10’]

Opis koncertu

Serce spokojnego człowieka bije średnio 60–70 razy na minutę. To też miara jednego z podstawowych określeń muzycznych – andante, umiarkowanie, czyli w tempie powolnego kroku, w rytmie miarowych uderzeń serca. Każde przyśpieszenie powoduje wzrost napięcia, a każde zwolnienie uspokaja. Do tego dochodzą akcenty, fluktuacje, warstwy, przestrzeń i ruch. Muzyka perkusyjna, bliska ziemi, złożona z rytmów, impulsów i barw, wyrasta z tego, co najbardziej ludzkie i cielesne, z pierwotnych potrzeb i instynktów. I – podobnie jak rytuał – oddziałuje na czysto zmysłowym przedrozumowym poziomie.

Źródłem dźwięku może się wówczas stać wszystko. John Cage z dziecięcą radością sięgał nie tylko po najbardziej orientalne instrumenty, jak aztecki rzeźbiony bębenek teponaztli czy quijada stworzona ze zwierzęcej szczęki, ale też po zupełnie pospolite puszki czy pinezki. Także członkowie perkusyjno-teatralnej grupy Stomp wykorzystywali w swych spektaklach wszystko, co było pod ręką: przedmioty codziennego użytku, narzędzia, meble, własne ciała. Puls miesza się rytmem, a rytmy stają się melodią, muzyką, językiem, którego nie trzeba rozumieć – wystarczy poczuć!

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Henryk Mikołaj Górecki Trzy utwory w dawnym stylu [10’]
Aram Chaczaturian Walc (cz. I) z suity Maskarada [5’]
Antonín Dvořák Furiant z cyklu Tańców słowiańskich op. 46 nr 8 [5’]
Arturo Márquez Danzón nr 2 [10’]
Edvard Grieg I Suita Peer Gynt op. 46 [15’]
I. Poranek
II. Śmierć Azy
III. Taniec Anitry
IV. W grocie króla gór

Program

Wolfgang Amadeus Mozart
Uwertura oraz duet Figara i Zuzanny Cinque… dieci… venti… trenta… (Pięć… dziesięć… dwadzieścia… trzydzieści…) z aktu I opery Wesele Figara K.492 [7’]
Aria Zuzanny Deh vieni, non tardar (Przyjdź, nie zwlekaj) z IV aktu opery Wesele Figara K.492 [4’]
Recytatyw i aria Hrabiego Hai già vinta la causa! – Vedrò mentre io sospiro (Już wygrałeś sprawę! – Czy podczas gdy wzdycham) z III aktu opery Wesele Figara K.492 [5’]
Uwertura do opery Don Giovanni K.527 [5’]
Duet Zerliny i Don Giovanniego Là ci darem la mano (Tam podamy sobie ręce) z I aktu opery Don Giovanni K.527 [4’]
Uwertura do opery Così fan tutte (Tak czynią wszystkie) K.588 [5’]
Aria koncertowa Rivolgete a lui lo sguardo (Zwróć na niego swój wzrok) K.584 (napisana pierwotnie dla postaci Guglielma do I aktu opery Così fan tutte K.588) [5’]
Recytatyw i aria koncertowa Ch’io mi scordi di te? – Non temer, amato bene (Czy cię zapomnę? – Nie martw się, mój miły) K.505 [10’]
Pas Seul, fragment z muzyki baletowej do opery Idomeneo K.367 [5’]

Opis koncertu

Mozart uwielbiał miłosne intrygi. Do swoich oper najczęściej wybierał libretta opisujące perypetie pięknych dam, panien i służek uwodzonych przez kawalerów o nie zawsze o czystych intencjach lub realizujących własne plany i ambicje. A nic tak nie rozwija romantycznej akcji, jak miłosna aria lub śpiew dwojga kochanków.

Otwierający Wesele Figara duet tryska szczerą radością – zakochanym bohaterom przygotowującym się do wspólnego życia nawet przez myśl nie przechodzi, co ich niedługo spotka. Sprawcą ich nieszczęść stanie się wkrótce równie wpływowy co zepsuty moralnie Hrabia, którego charakter znakomicie oddaje recytatyw i aria z II aktu. Podobnie niewinność i naiwność Zerliny kontrastuje z przebiegłością bezwstydnego amanta Don Giovanniego w ich wspólnym duecie Là ci darem la mano.

Ale czym byłaby miłosna intryga bez humoru – w operach Mozarta mamy go akurat pod dostatkiem. Muzyczny dowcip i lekkość przenikają szybkie części uwertur, a także – dla przykładu – koncertową arię Rivolgete a lui lo sguardo. Przeświadczony o swej wyjątkowości Guglielmo wyśpiewuje listę swych zalet. To niemożliwe więc, by ukochana mogła kiedykolwiek go zdradzić. Prawda?

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Opis koncertu

Jak to się dzieje, że od słowa do słowa powstają opowieści, a od dźwięku do dźwięku tworzy się muzyka? Znamy takie książki, które magicznie powodują, że więcej pomysłów przychodzi nam do głowy. Dawno temu napisał je Oskar Kolberg, który miał szczególny dar słuchania tego, co ludzie opowiadają, śpiewają i grają na polach, łąkach, na ulicach miast i na wsi. Spisał to wszystko w swych księgach, a my do tej pory zastanawiamy się, jak on to wszystko zrobił. Może był czarodziejem?

Opis koncertu

Skąd wziął się Bazylek? Jakie prastare stworzenia były jego przodkami? Warszawski smok łączy w sobie cechy wielu fantastycznych zwierząt. Opowie o nich na swój szczególny, Bazylkowy sposób, łącząc słowa, obrazy i muzykę. Smokowi będzie towarzyszyć na scenie cała orkiestra symfoniczna.

Program

Oskar Kolberg Polonez z opery Król pasterzy [3’]
Bartłomiej Danielewicz Polonez [7’]
Antonín Dvořák Adagio – Allegro molto (cz. I) z IX Symfonii e-moll op. 95 Z Nowego Świata [10’]
Witold Lutosławski Mała suita [12’]
I. Fujarka
II. Hurra Polka
III. Piosenka
IV. Taniec
Wojciech Kilar Krzesany [15’]
Stanisław Wisłocki Taniec zbójnicki [2’]

Opis koncertu

Jak to się dzieje, że od słowa do słowa powstają opowieści, a od dźwięku do dźwięku tworzy się muzyka? Znamy takie książki, które magicznie powodują, że więcej pomysłów przychodzi nam do głowy. Dawno temu napisał je Oskar Kolberg, który miał szczególny dar słuchania tego, co ludzie opowiadają, śpiewają i grają na polach, łąkach, na ulicach miast i na wsi. Spisał to wszystko w swych księgach, a my do tej pory zastanawiamy się, jak on to wszystko zrobił. Może był czarodziejem?

Program

Zespół Państwowych Szkół Muzycznych w Żorach i Zespół Szkół Muzycznych w Sosnowcu:

Mykoła Łysenko Uwertura Taras Bulba [6’]
Henryk Wieniawski Allegro moderato (cz. I) z II Koncertu skrzypcowego d-moll op. 22 [11’]
Stanisław Moniuszko Mazur z I aktu opery Halka (oprac. Grzegorz Fitelberg) [6’]

Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu:
Edvard Grieg Poranek z I Suity Peer Gynt op. 46 [4’]
Henryk Mikołaj Górecki Trzy utwory w dawnym stylu [10’]
Arturo Márquez Danzón nr 2 [10’]

Program

François Couperin Le Rossignol-en-amour (Zakochany słowik), Le Rossignol-Vainqueur (Słowik zwycięzca) z XIV suity (ordre) III księgi Utworów na klawesyn (Pièces de clavecin) [6’]
Kevin Juillerat Le Grand Tétras (Głuszec, nr 1) z Tombeaux-volières (Nagrobki-woliery) [4’]
Hoagy Carmichael Skylark (Skowronek)
Kevin Juillerat Le Cassican flûteur (Dzierzbowron, nr 2) z Tombeaux-volières [2’]
Raphaël Sévère Oiseaux de Bali (Ptaki z Bali)
Anders Hillborg The Peacock Moment (Pawi moment) [2’]
Kevin Juillerat La Bécassine sourde (Bekasik, nr 3) z Tombeaux-volières [3’]
Astor Piazzolla Los Pájaros Perdidos (Zaginione ptaki, oprac. Philippe Maniez) [6‘]
Kevin Juillerat Le Méliphage tui (Kędziornik, nr 4) z Tombeaux-volières [7’]
John Lennon/Paul McCartney Blackbird (Kos, oprac. Philippe Maniez) [4’]

Opis koncertu

Już w V wieku p.n.e. Arystofanes przedstawił w komedii Ptaki obraz doskonałego królestwa podniebnych stworzeń. Wiemy więc, że od czasów antyku w literaturze i sztuce stanowią one symbol słońca, powietrza, bóstwa, nieśmiertelności i wolności. Choć niemal pod każdym względem różnią się od ludzi, są nam przynajmniej w jednym aspekcie szczególnie bliskie. Niewielu potrafi oprzeć się urokowi śpiewu ptaków, ich filigranowej muzyce – a dzieła kompozytorów różnych epok są tego najlepszym dowodem.

Imitazione della natura, czyli naśladowanie dźwięków przyrody, stanowiło jedną z wiodących idei kompozytorskiej epoki renesansu i baroku. Usłyszymy ją w utworach François Couperina, gdzie melodyjna ornamentacja ma ilustrować liryczny śpiew słowika. Odrodzenie tej idei nastąpiło w muzyce XX wieku. Współczesnych twórców jednak coraz bardziej fascynowały mniej oczywiste odgłosy ptaków, jak charkocząca pieśń głuszca – oddawana za pomocą perkusji w utworze Kevina Juillerata – czy jaskrawe okrzyki pawia, które imituje skomponowana przez Andersa Hillborga partia saksofonu. Z kolei szczery zachwyt nad pięknem egzotycznych gatunków wyraża poetycka muzyka Astora Piazzoli i Raphaëla Sévère’a.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Opis koncertu

Jak to się dzieje, że od słowa do słowa powstają opowieści, a od dźwięku do dźwięku tworzy się muzyka? Znamy takie książki, które magicznie powodują, że więcej pomysłów przychodzi nam do głowy. Dawno temu napisał je Oskar Kolberg, który miał szczególny dar słuchania tego, co ludzie opowiadają, śpiewają i grają na polach, łąkach, na ulicach miast i na wsi. Spisał to wszystko w swych księgach, a my do tej pory zastanawiamy się, jak on to wszystko zrobił. Może był czarodziejem?

Program

Igor Strawiński Trzy utwory na klarnet solo [5’]
I. Sempre piano e molto tranquillo ♩ = 52
II. ♪ = 168
III. ♪ = 160
Igor Strawiński Suita z Historii żołnierza na skrzypce, klarnet i fortepian [15’]
I. Marsz żołnierza
II. Skrzypce żołnierza
III. Mały koncert
IV. Tango – Walc – Ragtime
V. Taniec diabła
Béla Bartók Sześć rumuńskich tańców ludowych BB.68 na skrzypce i fortepian [7’]
I. Jocul cu bâtă (Taniec z pałeczką): Allegro moderato
II. Brâul (Taniec z szarfą): Allegro
III. Pe loc (W jednym miejscu): Andante
IV. Buciumeana (Taniec z Bucium): Molto moderato
V. Poarga românească (Rumuńska polka): Allegro
VI. Mărunțel (Szybki taniec): Allegro
Béla Bartók Kontrasty B.116 na skrzypce, klarnet i fortepian [17’]
I. Verbunkos (Taniec rekrutów): Moderato ben ritmato
II. Pihenő (Odpoczynek): Lento
III. Sebes (Szybki taniec): Allegro vivace

Opis koncertu

XX wiek przyniósł kryzys, ale i początek potężnych zmian w muzyce klasycznej – między innymi za sprawą twórczości Béli Bartóka i Igora Strawińskiego. Ich największym osiągnięciem stało się zrewolucjonizowanie sfery czasu i rytmu – czyli istoty tańca – choć każdy dokonał tego w nieco inny sposób.

Bartók czerpał pełnymi garściami z węgierskiego folkloru, w nim widział bowiem źródła nowatorskich idei. Muzyką klasyczną rządzą najczęściej proste regularne podziały – tak jak w marszu, gdy akcent wypada zawsze na pierwszy z czterech impulsów, a w walcu na pierwszy z trzech. Melodie ludowe płyną zaś swobodnie, śpiewane z serca, bez podziałów, miar, taktów. Tę właśnie swobodę przeszczepiał Bartók na grunt własnej twórczości – w jego utworach to metrum podąża za taneczną myślą muzyczną, a nie odwrotnie.

Przesunięcia akcentów i zaburzanie regularności w wywiedzionych z tradycji gatunkach to z kolei domena Strawińskiego. Kompozytor znakomicie lawirował się pomiędzy stylami, modyfikując i zawłaszczając sobie po trochu każdy z nich. Ragtime, tango, jazzująca improwizacja czy liryczna pieśń już nigdy później nie były takie same.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Robert Schumann Koncert fortepianowy a-moll op. 54 [31’]
I. Allegro affettuoso
II. Intermezzo: Andantino grazioso
III. Allegro vivace
Felix Mendelssohn-Bartholdy Muzyka sceniczna do Snu nocy letniej wg Williama Szekspira (wybór) [25’]
Uwertura
Scherzo
Taniec klaunów
Marsz weselny

Opis koncertu

UWAGA! Zmiana solisty

Jeśli istnieje gatunek muzyczny, który najlepiej oddaje istotę epoki romantyzmu, to jest nim XIX-wieczny koncert instrumentalny. Jednostka przeciwstawiona zespołowi, geniusz i wirtuoz prowadzący przejmujący monolog oraz towarzysząca mu orkiestra, która uzupełnia nastroje i zarysowuje tło. Robert Schumann był mistrzem tego typu artystycznej wypowiedzi – w jego Koncercie fortepianowym partia solisty aż tętni od pulsujących podskórnie emocji, przechodząc od wzburzenia i gniewu, poprzez niewypowiedziany smutek, aż po nostalgiczny liryzm i łagodną słodycz.

Ale romantyzm to też zachwyt nad światem wyobraźni, mitów, magii. W noc świętojańską z 23 na 24 czerwca ożywają fantastyczne postaci ze Snu Nocy Letniej Williama Szekspira – każda z nich znajduje swą muzyczną ilustrację w kompozycji Feliksa Mendelssohna. W Uwerturze usłyszymy więc wirujący tupot tańca wróżek oraz temat miłości Hermii i jej narzeczonego Lizandra, Scherzo odmalowuje grację i piękno elfów, a Taniec klaunów sugeruje barwny i dowcipny obraz dworskich zabaw.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Johann Sebastian Bach Aria (na strunie G, cz. II) z III Suity orkiestrowej D-dur BWV 1068 (oprac. August Wilhelmi) [5’]
Andrzej Panufnik Suita staropolska [11’]
I. Taniec 1. Cenar: Allegro giusto
II. Interludium: Lento espressivo
III. Taniec 2. Wyrwany: Allegretto leggero
IV. Chorał: Andante tranquillo
V. Taniec 3. Hayduk: Allegro deciso
Henryk Wieniawski Romans (cz. II) z II Koncertu skrzypcowego d-moll (oprac. na ork. smyczk. Bronisław Kazimierz Przybylski) [6’]
Antonio Vivaldi Koncert skrzypcowy g-moll Lato (L’Estate) RV 315 z cyklu Cztery pory roku [15’]
I. Allegro non molto
II. Adagio e piano – Presto e forte
III. Presto
Wojciech Kilar Orawa [9’]

Program

Maurice Ravel Kwartet smyczkowy F-dur [32’]
I. Allegro moderato
II. Assez vif, très rythmé
III. Très lent
IV. Vif et agité
Darius Milhaud Création du monde (Stworzenie świata) w wersji na kwintet fortepianowy op. 81b [17’]
I. Prélude
II. Fugue
III. Romance
IV. Scherzo
V. Final

Opis koncertu

Jeśli popatrzymy przed siebie ze zmrużonymi oczami, kształty szybko zaczną tracić swoje krawędzie, a kolory zlewać się i zamazywać w migotliwe plamy barw. W taki sposób rzeczywistość chcieli odbierać impresjoniści początku XX wieku – w jej ulotności, zarysie, odczuciem raczej niż rozumem. Muzyka, jako najbardziej nieuchwytna ze sztuk, być może nawet lepiej niż malarstwo potrafi oddać tę nieustanność drgań, płynność barw, odczuć i wrażeń. A na pewno w mistrzowski sposób robi to Maurice Ravel w Kwartecie smyczkowym. Świat widziany jego oczami jest piękny i kruchy, ale nie losowy – pod delikatną powłoką kryje się przemyślana, dobrze wyważona klasyczna konstrukcja.

Ravel napisał swój Kwartet w 1903 roku, a dwadzieścia lat później Darius Milhaud wykreował własną oryginalną muzyczną wizję świata – od samych jego początków. Bodźcem do podjęcia tego tematu stała się afrykańska mitologia, zaś bezpośrednią inspiracją – amerykański jazz i blues. Świat Milhauda wyłania się z mroku, z gęstej i niepokojącej materii, by wkrótce oszołomić mnogością barw, soczystych harmonii i rytmów. Gdyby tylko otaczająca nas rzeczywistość była tak taneczna, lekka, radosna i pełna uroku?

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Poznańska Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II st. im. Mieczysława Karłowicza:

Edward Elgar Marsz D-dur (nr 1) ze zbioru Pomp and Circumstance Marches op. 39 [5’]
Antonín Dvořák Furiant (nr 8) z cyklu Tańców słowiańskich op. 46 [4’]
Johannes Brahms Czardasz (nr 5) z cyklu Tańców węgierskich (oprac. na orkiestrę Martin Schmeling) [4’]
Wojciech Kilar Orawa [9’]

Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Fryderyka Chopina w Olsztynie:

Hector Berlioz Marsz Rakoczego (Marche hongroise), Balet sylfów (Ballet Des Sylphes) i Menuet chochlików (Menuet de Follets) z oratorium Potępienie Fausta op. 24 H.111 [14’]
Johann Strauss syn Odgłosy wiosny (Frühlingsstimmen) op. 410 [7’]

Opis koncertu

Lira korbowa, nyckelharpa i czelesta. Nie słyszymy o nich na co dzień, a przecież tak pięknie grają! Te, które zobaczymy, powstały całkiem niedawno, gdzieś blisko, może kilka ulic od Twojego, naszego domu? Pielęgnowane z czułością w zaciszu pracowni powstają czasem przez długie lata… Może dlatego tak mało o nich wiemy? Dzisiaj zagrają na nich ich twórcy wraz ze swoimi przyjaciółmi. Koncertowi i opowieściom towarzyszyć będą zdjęcia Piotra i Doroty Piszczatowskich z ich wieloletnich wypraw do twórców instrumentów.

Program

Antonín Dvořák Klid (Cisza leśna) w wersji na wiolonczelę i orkiestrę B.182 [6’]
Antonín Dvořák IX Symfonia e-moll op. 95 Z Nowego Świata [40’]
I. Adagio – Allegro molto
II. Largo
III. Molto vivace
IV. Allegro con fuoco

Opis koncertu

„Muzyka ludu jest niczym rzadki i piękny kwiat rosnący pośród zarastających chwastów. Tysiące ludzi go mija, a niektórzy depczą, dlatego jest szansa, że zginie, zanim jedna wyjątkowa istota dostrzeże go i wyniesie ponad wszystko inne” – pisał Antonín Dvořák. Kompozytor wiele czasu poświęcał studiowaniu folkloru różnych krajów, a podczas swych podróży nigdy nie rezygnował z okazji, by posłuchać miejscowych śpiewów, przygrywek i tańców. Zbierał je jak pamiątki – ślady po nich odnajdziemy w wielu jego utworach.

W podobny sposób powstała jedna z najsłynniejszych symfonii świata – IX Symfonia e-moll. Dvořák pisał ją między innymi pod wrażeniem rozległych krajobrazów amerykańskich prerii. W utworze, obok wpływów afroamerykańskich pieśni i indiańskich tańców, wyczuć można także inspiracje muzyką bliższą słowiańskim korzeniom kompozytora. Słowiańskość na plan pierwszy wychodzi z kolei w cyklu Tańców, gdzie sięga po ludowe rytmy węgierskiego furianta, ukraińskiej dumki, czeskiej polki lub polskich poloneza i mazurka, oraz w miniaturze Klid, która zdaje się wyrażać nostalgię za pięknem rodzimych stron.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Joseph Haydn Symfonia nr 104 D-dur Londyńska [29’]
I. Adagio – Allegro
II. Andante
III. Menuet: Allegro
IV. Spiritoso
Fryderyk Chopin Mazurek C-dur op. 56 nr 2 (oprac. na orkiestrę Marcin Grabosz) [3’]
Radosław Broda Genesis [10’]
Julius Weissenborn Capriccio op. 14 na fagot i fortepian (oprac. na fagot i orkiestrę Marcin Grabosz) [8’]

Opis koncertu

Lira korbowa, nyckelharpa i czelesta. Nie słyszymy o nich na co dzień, a przecież tak pięknie grają! Te, które zobaczymy, powstały całkiem niedawno, gdzieś blisko, może kilka ulic od Twojego, naszego domu? Pielęgnowane z czułością w zaciszu pracowni powstają czasem przez długie lata… Może dlatego tak mało o nich wiemy? Dzisiaj zagrają na nich ich twórcy wraz ze swoimi przyjaciółmi. Koncertowi i opowieściom towarzyszyć będą zdjęcia Piotra i Doroty Piszczatowskich z ich wieloletnich wypraw do twórców instrumentów.

Program

Dyž sem šla z kostela (Kiedy wychodziłam z kościoła), tradycyjna pieśń z Moraw
Georg Philipp Telemann Largo i Vivace (cz. III i IV) z Koncertu D-dur na flet, smyczki i basso continuo TWV 51:D2
Tańce z manuskryptu z Uhrovca, Słowacja: [bez tytułu] – Hungaricus • Hajdukujymy, pieśń tradycyjna z Żywiecczyzny
Georg Philipp Telemann Vitement z Manuskryptu z Rostocka TWV 45 • Braul Oltenesc (Branle olteński), taniec tradycyjny z Rumunii (oprac. Iurie Morar)
Nisko słonko, piosenka tradycyjna z Kurpi
Georg Philipp Telemann Allegro (cz. VII) z Tria nr 3 h-moll TWV 42:H2 • Hora din caval (Taniec na flet), melodia tradycyjna z Rumunii (oprac. Iurie Morar) • Georg Philipp Telemann Adagio (cz. III) z Concerto polonoise D-dur TWV 51:D3 • Georg Philipp Telemann Presto (cz. V) z Tria nr 3 h-moll TWV 42:H2 (oprac. Iurie Morar)
Vešelo še dzivče (Wesoło się dziewczyno [trzymaj]), tradycyjna piosenka ze Słowacji (oprac. Josef Žák)
Suita tańców z manuskryptu z Uhrovca: [bez tytułu] – Hungaricus – Hungaricus – [bez tytułu] – Olas

Opis koncertu

„W roku 1704 zostałem powołany do Żar, jako kapelmistrz, przez Jego Ekscelencję Pana Hrabiego Erdmanna von Promnitz. (…) Kiedy wspomniany dwór po pół roku przeniósł się do Pszczyny, wielkopańskiej posiadłości Promnitzów, poznałem tam, jak i w Krakowie, muzykę polską (i hanacką) w jej prawdziwie barbarzyńskim pięknie…” pisał Georg Philipp Telemann w autobiografii z 1740 roku. Jego zachwyt nad muzyką ludową tych regionów nie znał granic. Wiele jego dzieł nawiązuje do niej wprost: w jego sonatach, koncertach i suitach wybrzmiewają żywiołowe rytmy tańców narodowych, a komponowane przez niego melodie przywodzą na myśl trudny do podrobienia koloryt etnicznych śpiewów.

Muzyka ludowa nieustannie się zmienia, ewoluuje. Każda wiejska kapela zagra tradycyjną przygrywkę na swój własny sposób, a każde kolejne pokolenie zanuci dawną pieśń nieco inaczej. Inspirowana nimi twórczość kompozytorska jest więc szczególnie cenna. Jak pisze Bohdan Pociej, kompozycje Telemanna „zachowały to, co ze swej natury najbardziej efemeryczne, nieuchwytne, kruche i nietrwałe”. Odblaski i wspomnienia tamtej muzyki przetrwały w jego dziełach do dziś.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Siergiej Rachmaninow I Suita g-moll Fantaisie-tableaux (Fantazja-obrazy) op. 5 na dwa fortepiany
I. Barcarolle (Barkarola): Allegretto
II. La nuit… L’amour… (Noc… miłość…): Adagio sostenuto
III. Les Larmes (Łzy): Largo di molto
IV. Pâques (Wielkanoc): Allegro maestoso
Béla Bartók Sonata na dwa fortepiany i perkusję BB.115 [30’]
I. Assai lento – Allegro molto
II. Lento, ma non troppo
III. Allegro non troppo

Opis koncertu

Fortepian jest nie tylko największym, ale i najbardziej wszechstronnym instrumentem orkiestry. Potrafi śpiewać liryczne kantyleny, dopowiadać malarskie tło, brzmieć groźnie jak potężny chór lub czarować subtelnym wdziękiem niczym baletnica. Dwa fortepiany tylko zwiększają ten artystyczny potencjał, a I Suita g-moll Siergieja Rachmaninowa pozwala się w nim rozsmakować. Usłyszymy w niej i bajecznie lekki migotliwy taniec (Barcarolle), i rozmarzoną wizję romantycznej nocy (La nuit… L’amour…). Z kolei cichy głęboki smutek trzeciej części kontrastuje z podniosłym dramatyzmem finału.

O ile Rachmaninow oddziałuje na uczucia i wyobraźnię za pomocą muzycznych obrazów, tak muzyka Béli Bartóka przemawia wprost do pierwotnych instynktów. Węgierski kompozytor odkrył nieznane wcześniej oblicze fortepianu, który w jego kompozycjach staje się jednym z najwspanialszych instrumentów perkusyjnych. Żywiołowy, inspirowany folklorem i pogańskimi obrzędami styl muzyki Bartóka określa się mianem „barbaryzmu”. Węgierski kompozytor sięga w nim do rodzimych korzeni i tego, co pierwotne w każdej kulturze – energii, pulsu i rytmu.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Johann Sebastian Bach Bourrée i Gigue (cz. IV i V) z III Suity orkiestrowej D-dur BWV 1068 [5’]
Antonín Dvořák Furiant (nr 8) z cyklu Tańców słowiańskich op. 46 [4’]
Johannes Brahms Czardasz (nr 5) z cyklu Tańców węgierskich (oprac. na orkiestrę Martin Schmeling) [4’]
Antonín Dvořák Starodávny (nr 2) z cyklu Tańców słowiańskich op. 72 [6’]
Edward Elgar Marsz D-dur (nr 1) ze zbioru Pomp and Circumstance Marches (Marsze przepychu i doli) op. 39 [5’]
Wojciech Kilar Polonez z filmu Pan Tadeusz [5’]
Wojciech Kilar Orawa [9’]
Manuel de Falla Danza ritual del fuego (Rytualny taniec ognia) z baletu-pantomimy El Amor brujo (Czarodziejska miłość) [5’]

Program

Ottorino Respighi Fontanny rzymskie (Fontane di Roma) P.106 [15’]
I. La fontana di Valle Giulia all’alba (Fontanna w Valle Giulia o świcie)
II. La Fontana del Tritone al mattino (Fontanna Trytona rankiem)
III. La Fontana di Trevi al meriggio (Fontanna di Trevi w południe)
IV. La fontana di Villa Medici al tramonto (Fontanna w Villa Medici o zmierzchu)
Aaron Copland Koncert klarnetowy [18’]
I. Slowly and expressively
II. Rather fast
Zoltán Kodály Tańce z Galánty [16’]

Opis koncertu

Instrumenty dęte to jedne z najstarszych muzycznych źródeł dźwięku. Pierwotnie powstawały z wydrążonych patyków lub kości zwierząt. Historia klarnetu, jaki znamy dziś, sięga początków XVIII wieku. Współcześnie to instrument wirtuozowski o wyjątkowych możliwościach ekspresywnych. Cechy te idealnie współgrają z charakterem Koncertu klarnetowego Aarona Coplanda, w której głęboki „gorzko-słodki liryzm” pierwszej części kontrastuje z jazzującymi elementami i kapryśną popisowością drugiej.

Brzmienie instrumentów dętych drewnianych jest kojące i donośne, bliskie naturze i barwie ludzkiego głosu – nie dziwi więc, że właśnie im kompozytorzy od klasycyzmu po współczesność często powierzali prowadzenie kantylen i dialogów w swoich utworach orkiestrowych. Taka sytuacja ma miejsce w pierwszej części Fontann rzymskich, gdzie Ottorino Respighi głosami fletów, obojów i klarnetów przedstawia sielankowy obraz owiec wyprowadzanych na wilgotne od porannej rosy pastwiska. Albo w dziele Zoltána Kodály’a, w którym partie dęte intonują fragmenty ludowych melodii z Galanty.

 – Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Siergiej Bortkiewicz 4 Klavierstücken op. 65 (wybór) [6’]
1. Lied ohne Worte (Pieśń bez słów)
2. Etiuda
Łewko Rewucki Trzy preludia op. 4 [5’]
1. Des-dur
2. fis-moll
3. cis-moll
Łewko Rewucki Dwa preludia op. 7 [5’]
1. Es-dur
2. b-moll
Łewko Rewucki Sonata-Allegro h-moll [13’]
Ferenc Liszt Sonata fortepianowa h-moll S.178 [30’]

Opis koncertu

Geniusz epoki romantyzmu i legendarny wirtuoz fortepianu, Ferenc Liszt, był obywatelem świata. Jego talent objawił się w młodym wieku i już od lat dziecięcych koncertował po wielu zakątkach Europy. Przybranymi ojczyznami kompozytora stały się Niemcy, Francja i Włochy. Choć za młodu został odcięty od rodzinnych stron i początkowo nie znał nawet ojczystego języka, to z Węgrami czuł zawsze przemożną więź. Dawała ona o sobie znać w jego dziełach – bezpośrednio w sięganiu po ludowe melodie i skale w Rapsodiach węgierskich, i niebezpośrednio, co oddaje żywiołowo-mroczny charakter tematu Sonaty fortepianowej h-moll, zwanej „encyklopedią Lisztowskiej pianistyki”.

Liszt zapoczątkował tradycję solowych recitali instrumentalnych, a także rozwinął harmonikę i techniki wykonawcze w sposób, o którym nie śniło się nawet współczesnym. Jego twórczość jest nieustannie bijącym źródłem inspiracji – do fascynacji nią przyznawał się Siergiej Bortkiewicz, któremu także przypadł w udziale los emigranta. Podobnie jak niewiele młodszy od niego Łewko Rewucki, przez większość życia powracał do muzyki i wspomnień ze swych rodzinnych ukraińskich stron.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Tsuzamen – tradycyjna muzyka klezmerska, ormiańska i romska w nowych aranżacjach

Opis koncertu

„Narzędzia pieśni” – tak dosłownie przetłumaczyć można hebrajskie klej zemer (כלי זמר), oznaczające instrumenty muzyczne. Od tego słowa pochodzi nazwa muzyki klezmerskiej, czyli tradycyjnej twórczości wędrownych grajków o żydowskich korzeniach. I rzeczywiście, instrumenty w ich dłoniach ożywały, ze swobodą potrafili łączyć szczególny nostalgiczny powab żydowskich kantylen z tanecznym żywiołem zespołowego grania. Już od połowy XVIII wieku kapele klezmerów uświetniały religijne obrządki i ludowe zabawy, wykonując uroczyste pieśni i utwory, ale też popularne przygrywki i tańce o niesamowitym bogactwie brzmieniowym, pełne pierwotnej energii, rytmów i filigranowych zdobień.

Tradycja klezmerska odradza się w twórczości Sirba Octet. Sięgają oni jednak nie tylko do tętniących barwami źródeł muzyki żydowskiej, ale także po uczuciowy folklor ziem ormiańskich oraz wewnętrznie skontrastowaną, silnie ekspresywną muzykę cygańską. Tworzą ich dźwiękową fuzję, współczesne odczytanie w nowatorskich transkrypcjach i aranżacjach, w których wciąż czytelny jest duch i piękno muzycznych pierwowzorów.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

George Gershwin/Paul Lay Rhapsody in Blue Extended 1924–2024

Opis koncertu

Historia powstania Błękitnej rapsodii jest równie oszałamiająca, co sama muzyka. George Gershwin zupełnym przypadkiem – z gazety anonsującej premierę – dowiedział się o tym, że ma ją skomponować. Czasu nie było wiele. Jako pianista o fantastycznej inwencji podjął się karkołomnego zadania skomponowania utworu w jeden miesiąc. Postanowił pożenić w nim klasyczne tradycje muzyki symfonicznej z lekkością i swobodą jazzu. Koncepcję utworu opracował naprędce jadąc pociągiem i wsłuchując się w jego miarowe turkotanie oraz bogactwo odgłosów miasta – ich echa usłyszymy w muzyce. Podczas prawykonania sam zasiadł do fortepianu, a partię solową częściowo improwizował na żywo. Wydarzenie zakończyło się sukcesem i wkrótce kompozycja weszła do kanonu jako jedno z najwybitniejszych dzieł XX wieku.

Dziś – sto lat później – Paul Lay sięga po twórczość Gershwina. Traktuje ją jednak nie jak relikt przeszłości, ale żywą i barwną materię, otwartą na twórcze interpretacje. Legendarny utwór uzupełnia o aranżacje innych jego popularnych dzieł, sam zaś – jako pianista, improwizator i członek jazzowego tria – wzorem samego kompozytora zasiada do instrumentu, nadając muzyce nowe życie.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Opis koncertu

Jednym z najbardziej charakterystycznych i najważniejszych elementów muzyki tradycyjnej Polski Centralnej jest bez wątpienia rytm mazurkowy. To nieustanne źródło inspiracji dla dwóch zespołów, które podczas wspólnego koncertu zaprezentują dwa na pozór różne podejścia do oberkowego groove’u. Łącznikiem obydwu formacji jest ich lider, skrzypek, improwizator, kompozytor i jazzman, Kacper Malisz. Od dziecka głęboko związany z muzyką tradycyjną poprzez muzykowanie w rodzinnej kapeli Maliszów, rozwija nowe spojrzenie na muzykę tradycyjną m.in. w swoim kwintecie jazzowym i formacji Suferi. Przy zachowaniu szacunku dla starych mistrzów i tradycyjnego rdzenia muzyki, którą uprawia od dziecka, Malisz łączy oberkowe rytmy i melodie z wpływami nowoczesnego jazzu, muzyki elektronicznej, muzyki rumuńskiej oraz hip-hopu.

Opis koncertu

Duszek Duende z dalekiej Hiszpanii przez góry, doliny i lasy wędrował, aż do nas, na polskie łąki dotarł. Miał szczęście spotkać roztańczone skrzaty, które zaproponowały mu wspólną zabawę. Co za radość! Okazało się, że Duende szybko nauczył się tańczyć po polsku, a skrzaty po hiszpańsku. O tym, jak to było, opowiedzą ciocia Ada i zespół „Madrugada Sombra”.

Program

Johann Strauss syn Odgłosy wiosny (Frühlingsstimmen) op. 410 [7’]
Piotr Czajkowski Suita z baletu Jezioro łabędzie op. 20a [26‘]
I. Scena
II. Walc
III. Taniec łabędzi
IV. Scena
V. Taniec węgierski (Czardasz)
VI. Scena
Hector Berlioz Marsz Rakoczego (Marche hongroise), Balet sylfów (Ballet Des Sylphes) i Menuet chochlików (Menuet de Follets) z oratorium Potępienie Fausta op. 24 H.111 [14’]

Opis koncertu

Skąd bierze się muzyka? Czy to po prostu wszystkie dźwięki świata, czy tylko wybrane w magiczny sposób? No i jak powstają dźwięki? Czy można je zobaczyć? Panakota, wielbicielka „kociej muzyki” postanawia znaleźć odpowiedzi na te pytania, rozmawiając z najlepszymi znawcami tematu, muzykami orkiestry Sinfonia Varsovia.

Opis koncertu

Duszek Duende z dalekiej Hiszpanii przez góry, doliny i lasy wędrował, aż do nas, na polskie łąki dotarł. Miał szczęście spotkać roztańczone skrzaty, które zaproponowały mu wspólną zabawę. Co za radość! Okazało się, że Duende szybko nauczył się tańczyć po polsku, a skrzaty po hiszpańsku. O tym, jak to było, opowiedzą ciocia Ada i zespół „Madrugada Sombra”.

Program

Johann Sebastian Bach I Preludium C-dur z I księgi Das Wohltemperierte Klavier BWV 846 (oprac. Raphaël Feuillâtre)
François Couperin Les Barricades mystérieuses (Tajemnicze barykady) z VI suity (ordre) z II ksiegi Pièces de clavecin (Utworów na klawesyn, oprac. Antoine Fougeray)
Jacques Duphly Médée (Medea) z III księgi Pièces de clavecin (oprac. Antoine Fougeray)
Miguel Llobet Solés Wariacje na temat Fernanda Sora (La Folia)
Isaac Albéniz Asturias z Suite espagnole (Suity hiszpańskiej) op. 47
Agustín Barrios Mangoré La Catedral (Katedra)
I. Preludio saudade
II. Andante religioso
III. Allegro solemne
Astor Piazzolla Adios Nonino (oprac. Cacho Tirao)

Opis koncertu

Recitale gitarowe mają specyficzny urok. Główne miejsce na estradzie zajmuje w nich nieduży, cichy instrument, na którym stosunkowo łatwo można nauczyć się grać – z pewnością każdy mógłby wziąć go do ręki i po chwili opanować podstawy. Nie każdy jednak potrafi wejść na taki poziom wirtuozerii i ekspresyjnego wyrafinowania, by za pomocą niepozornej gitary zahipnotyzować całą salę. Raphaël Feuillâtre potrafi, i to nie jedną – grywał bowiem w najznakomitszych filharmoniach świata, od Francji po Chiny, od Argentyny po USA.

W jego dłoniach instrument jest niczym kameleon, zmienia swoje oblicze, dostosowując się od rozmaitych stylów i rodzajów muzyki – nawet tej pisanej pierwotnie na klawesyn, fortepian czy podobny do akordeonu bandoneon. Gitarę usłyszymy więc w kanonicznym dziele barokowej polifonii (Bachowskim Preludium C-dur) i misternie tkanej miniaturze we francuskim style brisé (Les Barricades mystérieuses Couperina). Wydaje się jednak, że w jej naturze szczególnie leży granie muzyki słońca i rytmu, pełnych temperamentu i melancholii tańców: andaluzyjskiego flamenco (Asturias Albeniza) oraz argentyńskiego tanga (Adios Nonino Piazzolli).

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Karola Szymanowskiego we Wrocławiu:
Julius Weissenborn Capriccio op. 14 na fagot i fortepian (oprac. na fagot i orkiestrę Marcin Grabosz)
Radosław Broda Genesis [10’]
Joseph Haydn Spiritoso (cz. IV) z Symfonii nr 104 D-dur Londyńskiej [7’]

Zespół Szkół Muzycznych im. Ignacego Paderewskiego w Białymstoku:
Georges Bizet Preludium do opery Carmen [2’]
Georges Bizet Antrakt przed II aktem opery Carmen [5’]
Giacomo Puccini Aria Liu Tu, che di gel sei cinta z III aktu opery Turandot [3’]
John Williams Temat z filmu Lista Schindlera (oprac. Adam Chomiuk) [4’]
Stanisław Moniuszko Recytatyw i aria Stefana (Aria z kurantem) z III aktu opery Straszny dwór [8’]
Eugene Bozza Aria na klarnet solo [4’]

Opis koncertu

Duszek Duende z dalekiej Hiszpanii przez góry, doliny i lasy wędrował, aż do nas, na polskie łąki dotarł. Miał szczęście spotkać roztańczone skrzaty, które zaproponowały mu wspólną zabawę. Co za radość! Okazało się, że Duende szybko nauczył się tańczyć po polsku, a skrzaty po hiszpańsku. O tym, jak to było, opowiedzą ciocia Ada i zespół „Madrugada Sombra”.

Program

Bedřich Smetana Poemat symfoniczny Wełtawa z cyklu Moja ojczyzna [15’]
Camille Saint-Saëns Danse macabre (Taniec śmierci) op. 40 [8’]
Georges Bizet II Suita z opery Carmen (oprac. Ernest Guiraud) [23’]
I. Marche des contrebandiers (Marsz przemytników)
II. Habanera
III. Nocturne (Nokturn)
IV. Chanson du toréador(Pieśń torreadora)
V. La garde montante(Zmiana warty)
VI. Danse bohème(Taniec cygański)

Program

Suita mołdawska: Jelea Din Bosanci (Doïna) / Hora Din Grăniceşti / Sirba Lui Nutu [8’]
Tire L’aiguille [5’]
Dos Broitele [4’]
Tata, Vine Pastele [4’]
Cocher, ralentis tes cheveaux [6’]
Doina / Hora Flacailor [5’]
Deux Guitares [5’]
Farges Mikh Nit / Zug Es Meir Noch Amool [8’]
Azol Tantzmen / Arga [5’]
Corageasca [2’]
Hora Moldoveneasca [6’]

Opis koncertu

Czasem połączenie zupełnie odległych sobie rzeczy daje zdumiewająco dobry efekt. Orkiestra symfoniczna sięga tradycją epoki baroku, gdzie formowała swój kształt w pełnych przepychu salach pałacowych, a później filharmonicznych. Natomiast grająca muzykę ludowa kapela posiada nawet dłuższą wielowiekową historię, lecz wywodzi się z tętniących życiem wiejskich ulic oraz karczm. Pierwsza z nich słynie z idealnie wyważonego brzmienia, klasycznego repertuaru i stanowi symbol szlachetnej rozrywki, druga jest bliska życiu we wszystkich jego aspektach, wraz z surowym pięknem, porywającymi emocjami, prostotą i niedoskonałością.

Sirba Octet łączy siły z Sinfonią Iuventus w programie, który wydobywa z każdej z nich to, co najlepsze. Współczesne symfoniczno-etniczne aranżacje świątecznych, okolicznościowych i popularnych pieśni oraz tańców opowiadają dawno zapomniane historie, trącając emocjonalne struny. W muzyce tej odradzają się mołdawskie, cygańskie i rumuńskie tradycje przy akompaniamencie najdoskonalszego zestawu instrumentalnego muzyki klasycznej.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Średniowiecze (XII–XIII w.):
Marcabru Pastorella L’autre ièr josta una sebissa (Przedwczoraj przy żywopłocie)
Adam de la Halle Robin, par l’ame ten pere z Le Jeu de Robin et Marion (Gry o Robinie i Marynce)
Anonim Belle Doette – La Quinte Estampie Real

Renesans (XVI–XVII w.) :
Suita tańców renesansowych: alemanda Une Jeune Fillette · Allemande (wyd. Pierre Phalèse) · Claude Gervaise Branle simple · Branle du petit homme (wyd. Pierre Phalese)
Schiarazula Marazula: Ungaresca (wyd. Pierre Phalèse)
Michael Praetorius Les Passepiedz de Bretaigne ze zbioru Terpsichore (Terpsychora)

Barok (XVII–XVIII w.):
Joseph Bodin de Boismortier Prélude – Passepied ze zbioru Divertissements de campagne (Wiejskie rozrywki)
Anonim À l’ombre d’un ormeau (W cieniu wiązu)
Charles-Emmanuel Borjon de Scellery Suita wiejskich branli in G z Traité de la Musette (Traktat o musette, wybór)
Nicolas Chédeville La Divinité des Bois (Boskość lasu) ze zbioru Les Déffis ou l’Étude Amusante (Wyzwania lub Wesoła nauka) op. 9

Anonimowa muzyka popularna Francji Centralnej i Owernii (XIX–XXI w.):
Andantino (zanotowane przez George Sand) · Bourrée Aurory Sand · En traversant les plain’s et les montagnes (Pokonując równiny i góry, bourrée)
Opowieść Le cabretaïre et le loup (Dudziarz i wilk): Bourrée Ai vist lo loup (Widziałem wilka) · Suite de marches nuptiales de Bouscatel (Suita marszów weselnych wg Antoine’a Bouscatela)
La polka du Quartier

Opis koncertu

Soczyście intensywne brzmienie dud już od średniowiecza uświetniało ważne uroczystości i zachęcało do zabawy w skocznych rytmach. To najstarszy złożony instrument muzyczny, który w Europie przez wieki nie ustępował popularnością niemal żadnemu innemu. Jego budowa jest prosta: składa się przede wszystkim z napełnianego powietrzem zbiornika – worka wykonywanego ze zwierzęcej skóry (nieraz całego korpusu), a także zestawu piszczałek. Różne regiony i okresy historyczne wykształciły jego odrębne warianty, co widać po rodzaju zdobień, użytych materiałach, liczbie piszczałek i sposobie gry.

Ich charakterystyczny nosowy dźwięk jest jednak nie do podrobienia. Podobnie jak dyspozycja głosów – najwyższy i najbardziej ruchliwy prowadzi melodię, zaś niższy lub niższe trzymają burdon, czyli długi stojący dźwięk, który podtrzymuje harmonię. Dudy zapewne nie przetrwałyby do dziś, gdyby nie były tak wszechstronne. Usłyszymy je między innymi, jak opowiadają średniowieczne legendy o miłości oraz intonują śpiewne melodie popularnych w renesansie i baroku francuskich tańców.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Początki:
Scott Joplin Elite Syncopations
Skip James Devil Got My Woman
William Christopher Handy Memphis Blues

1920:
James P. Johnson The Charleston
Fats Waller Ain’t Misbehavin’
Duke Ellington It Don’t Mean a Thing If It Ain’t Got That Swing

1930:
George Gershwin Embraceable You
Frank Churchill Someday My Prince Will Come
Duke Ellington Caravan

1940:
Charlie Parker Donna Lee
Thelonious Monk Ruby, My Dear
Dizzy Gillespie A Night in Tunisia

Opis koncertu

Na początku był ragtime. Lekka, taneczna forma z nieregularnie „poszarpanym”, czyli synkopowanym rytmem, której przemożny potencjał jeszcze pod koniec XIX wieku odkrył Scott Joplin. Ów syn byłego niewolnika, zakorzeniony w kulturze afroamerykańskiej i rozkochany w europejskiej klasyce, w fantastyczny sposób zintegrował te dwa bieguny w nowy rodzaj muzyki. Między jego kompozycjami, w których swobodne figuracje oparte są zawsze na marszowym basie, a swingującą jazzową improwizacją z połowy wieku, musiało minąć jeszcze trochę czasu.

Późniejsze lata przyniosły rozkwit rozmaitych stylów. Jazz nowoorleański z pierwszej dekady XX wieku stanowi nigdy nie starzejący się klasyk, w którym powtarzanej stale rytmicznej formule towarzyszą imponujące solowe popisy członków zespołu. Rola solistów wzrosła jeszcze silniej w jazzie chicagowskim, a kolejny krok to dixieland, czyli barwne równoczesne improwizacje do granego w tym samym czasie przez jednego muzyka tematu. Aż nadeszła era tanecznego swingu i popularności big bandów, zaś bezpośredni impuls do rozwoju nowoczesnego jazzu dał bebop, błyskotliwy styl wolności i bogactwa rytmicznego. A to jeszcze nie koniec.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Opis koncertu

Co łączy popowe hity, stepowanie, hip-hop, muzykę jazzową, reggae i capoeirę? – clave (z hiszp. klucz), charakterystyczny wzór rytmiczny, który narodził się wiele wieków temu na terenie Afryki Subsaharyjskiej. Wędrując od XV do XIX wieku szlakami niewolników z Afryki przez Karaiby, Amerykę Południową do Ameryki Północnej, stał się kluczowym elementem jazzu i całej gamy późniejszych stylów. W podróży do jego źródeł przewodnikami będą wybitni i wszechstronni perkusiści, a zarazem kompozytorzy i improwizatorzy – Jerzy Rogiewicz i Hubert Zemler. Poznamy budowę clave, jego rodzaje, nauczymy się go wspólnie wykonywać i rozpoznawać w muzyce popularnej. W tej podróży warto wyposażyć się w klawesy (nie klawesyn!). To będzie klawe!

Program

John Williams Temat z filmu Lista Schindlera (oprac. Adam Chomiuk) [4’]
Piotr Czajkowski Uwertura-fantazja Romeo i Julia op. 42 [20’]
Alan Silvestri Temat z filmu Avengers (oprac. Diana Sidoruk) [2’]
Georges Bizet Preludium do opery Carmen [2’]
Georges Bizet Antrakt przed II aktem opery Carmen [5’]
Giacomo Puccini Aria Liu Tu, che di gel sei cinta z III aktu opery Turandot [3’]
Stanisław Moniuszko Recytatyw i aria Stefana (Aria z kurantem) z III aktu opery Straszny dwór [8’]
Eugene Bozza Aria na klarnet solo [4’]

Program

Robert Schumann Etiudy w formie wariacji na temat Beethovena WoO 31 [15’]
Ludwig van Beethoven VII Symfonia A-dur op. 92 (oprac. Ferenc Liszt S.464/7) [40’]
I. Poco sostenuto – Vivace
II. Allegretto
III. Scherzo: Presto – Trio: Assai meno presto
IV. Allegro con brio

Opis koncertu

Ponury, tragiczny ton przenika wolne ogniwo VII Symfonii Ludwiga van Beethovena. Główny temat Allegretta stanowi pochód akordów w uporczywym, powtarzającym się rytmie marsza żałobnego. Jest w nim i żałość, i smutek, i gniew, stojące w jaskrawej opozycji do żywiołowej, a nawet przaśno-radosnej ekspresji tematów w pozostałych częściach symfonii, którą Ryszard Wagner nazwał „apoteozą tańca”. Beethoven pisał ją w 1811 i 1812 roku, u szczytu swojej kariery kompozytorskiej i nad skrajem życiowej tragedii, stopniowo i nieodwracalnie tracąc słuch.

Ów przejmujący marszowy temat, który głęboko zapada w pamięć, wybrał Robert Schumann jako motyw przewodni swoich wariacji. W tradycyjnej formie wariacji każda miniatura różni się od siebie, stanowiąc opracowanie kolejnego zagadnienia techniki pianistycznej. Utwór Schumana ma szczególny charakter, dominują w nim figuracje i romantyczna wirtuozeria. Kompozytor – zmagający się przez większość życia z osobistymi dramatami i chorobą psychiczną – nigdy nie ukończył go jako całości. Pozostawił trzy manuskrypty, pisane z różnych okazji, a wariacje zostały po raz pierwsze wydane dopiero po jego śmierci.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Współpraca: Fundacja Zygmunta Zaleskiego

Program

Astor Piazzolla Libertango (oprac. Jarema Jarosiński) [5′]
Béla Bartók Sześć rumuńskich tańców ludowych BB.68 (oprac. na skrzypce, akordeon i kontrabas oprac. Zoltán Székely) [7′]
I. Jocul cu bâtă (Taniec z pałeczką): Allegro moderato
II. Brâul (Taniec z szarfą): Allegro
III. Pe loc (W jednym miejscu): Andante
IV. Buciumeana (Taniec z Bucium): Molto moderato
V. Poarga românească (Rumuńska polka): Allegro
VI. Mărunțel (Szybki taniec): Allegro
Stanisław Moniuszko Tańce góralskie z III aktu opery Halka (oprac. Piotr Kamiński) [5′]
Grażyna Bacewicz Oberek nr 1 (oprac. na skrzypce i akordeon) [2′]
Gankino horo, tradycyjny taniec bułgarski na akordeon solo [2′]
Leonard Bernstein Muzyka do musicalu West Side Story na skrzypce, akordeon, kontrabas, kwintet dęty i perkusję (wybór i oprac. Jarema Jarosiński) [10′]
Astor Piazzolla Café 1930 i Nightclub 1960 z Historii tanga (oprac. Jarema Jarosiński) [12′]
Arturo Márquez Danzón nr 2 (oprac. Jarema Jarosiński) [10’]

Opis koncertu

Taniec to najpiękniejszy język emocji, jaki istnieje. Uniwersalny, zrozumiały dla wszystkich, choć mogący przybierać rozmaite formy. Każdy kraj, a nawet każdy region wykształcił osobne gatunki, melodie i rytmy, które wiele mówią o jego tożsamości. Tango argentyńskie to taniec miłości – jego mistrz Astor Piazzolla potrafił zakląć w muzyce jednocześnie uczucia pożądania i niewypowiedzialnej tęsknoty. Z kolei danzón stanowi powolny, namiętny taniec ze słonecznych Kuby i Meksyku; Arturo Márquez wydobywa z niego nutę nostalgii i dramatyzmu.

Badaniem ludowych pieśni i tańców zajmuje się dziedzina naukowa zwana etnomuzykologią. Jednym z jej pionierów był Béla Bartók, który wiele czasu poświęcił na podróże od wioski do wioski i wsłuchiwanie się w węgierski oraz rumuński folklor. Zaowocowało to szczególnym kolorytem jego twórczości, w której artystycznie przetwarzał ludowe rytmy i melodie. Po inspirację z rodzimego folkloru sięgali też polscy twórcy. W swoich utworach Grażyna Bacewicz wydobyła lekkość i zadziorność ze sławnego niegdyś na Mazowszu i Radomszczyźnie oberka, a Stanisław Moniuszko doskonale oddał ducha góralskich zabaw.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Opis koncertu

Co łączy popowe hity, stepowanie, hip-hop, muzykę jazzową, reggae i capoeirę? – clave (z hiszp. klucz), charakterystyczny wzór rytmiczny, który narodził się wiele wieków temu na terenie Afryki Subsaharyjskiej. Wędrując od XV do XIX wieku szlakami niewolników z Afryki przez Karaiby, Amerykę Południową do Ameryki Północnej, stał się kluczowym elementem jazzu i całej gamy późniejszych stylów. W podróży do jego źródeł przewodnikami będą wybitni i wszechstronni perkusiści, a zarazem kompozytorzy i improwizatorzy – Jerzy Rogiewicz i Hubert Zemler. Poznamy budowę clave, jego rodzaje, nauczymy się go wspólnie wykonywać i rozpoznawać w muzyce popularnej. W tej podróży warto wyposażyć się w klawesy (nie klawesyn!). To będzie klawe!

Program

Sammy Nestico The Queen Bee [5’]
Irving Mills St. James Infirmary [5’]
Henryk Kuźniak Ragtime z filmu Vabank [4’]
Glenn Miller Pennsylvania 6-5000 [4’]
Louis Prima Sing, Sing, Sing [4’]
Cole Porter/Artie Shaw Begin the Beguine [4’]
Billy Strayhorn/Duke Ellington Take the “A” Train [3’]
Cole Porter Love for Sale z musicalu The New Yorkers [5’]
Andy Weiner Cruisin’ for a Bluesin’ [7’]

Opis koncertu

Czas wrzucić na luz i dać porwać soczystym brzmieniom big bandu! Czas przenieść się blisko sto lat wstecz do amerykańskich dusznych kin i knajp wypełnionych wolnością, okrzykami i papierosowym dymem. Zapisane w dźwiękach początki jazzu i blues’a to jednak nie tylko fantastyczne rytmy i niebanalne harmonie, ale i kawał historii. To tradycyjny spiritual When the Saints Go Marchin’ In, klasyczne już dziś standardy jazzowe, jak tęskne pożegnanie ukochanej w Szpitalu Świętego Jakuba (St. James Infirmary), które w latach dwudziestych intonował Louis Armstrong, a także hymn na cześć nowo powstałej w 1936 roku linii kolejowej łączącej Brooklyn z Manhattanem (Take the “A” Train). W muzyce przetrwała atmosfera gwarnej nowojorskiej Café Rouge (Pensylvania 6-5000) oraz dancingów ze swingiem (Sing, Sing, Sing), na punkcie których oszalała amerykańska młodzież lat trzydziestych i czterdziestych.

Jazz błyskawicznie zawładnął sceną Broadwayu i rynkiem kinematograficznym – tytułowa piosenka z musicalu Lady, Be Good!, w którym ubogie rodzeństwo walczy o miłość i marzenia, stała się hitem tuż po premierze w 1924 roku. Ale ten gatunek muzyki świetnie sprawdził się również w produkcjach, którym daleko do romantycznej wizji świata. Wśród nich znajdzie się Hot Honey Rag, czyli finałowy „duet morderczyń” – bohaterek sławnego musicalu Chicago oraz pieśń prostytutki Love for Sale, która przyczyniła się początkowych kontrowersji wokół musicalu The New Yorkers.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Johann Sebastian Bach Wariacje Goldbergowskie BWV 988

Opis koncertu

„Bach jest ojcem muzyki naszej epoki. Nicht Bach, Meer sollte er heissen^*) – powiedział Beethoven. Istotnie – Bach jest jak morze”, pisał Stefan Kisielewski. Sięgając po muzykę geniusza baroku, sięgamy do niewyczerpanych źródeł twórczości wszystkich późniejszych kompozytorów. W czym tkwi jej fenomen? Być może odpowiedzi dostarczą Wariacje Goldbergowskie, polifoniczne arcydzieło, które wyrasta z uniwersalnych prawideł matematycznych.

Głos ludzki może śpiewać pojedynczą melodię. Złożony z wielu osób chór zaśpiewa ich kilka. Polifonia polega na harmonijnym prowadzeniu głosów, czyli śpiewnych linii, ale często przez jeden instrument. Właśnie z myślenia melodią, kantyleną zrodziły się Wariacje Goldbergowskie. Bach napisał je na popularny wówczas klawesyn, którego dźwięk jest szlachetny, lecz cichy i krótki. Z kolei współczesny akordeon potrafi prawdziwie śpiewać, łącząc ze sobą nuty i oddychając wraz z muzyczną frazą. Fundament kompozycji stanowi Aria, a właściwie jej melodia, co ciekawe, zawarta w niższym basowym głosie. W trzydziestu następujących później wariacjach ujawnia się zamiłowanie Bacha do symetrii i proporcji. Grupowane są po trzy – z tańcem, wirtuozowską miniaturą i kanonem – dzięki czemu utwór rozwija się stopniowo i różnorodnie. Od poloneza i fugato po sarabandę i quodlibet, od prostych figuracji i kanonów po bogate zdobienia i kunsztowne formy polifoniczne.

^*) W tłumaczeniu z jęz. niemieckiego: „Nie Strumykiem (niem. Bach), ale Morzem (niem. Meer) powinien się zwać”.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

John Bull
Kolęda Een Kindeken is ons geboren (Narodziło się nam dzieciątko) [3’]
Lord Lumley’s Pavan and Galliard (Pawana i galiarda Lorda Lumleya) [8’]
Duke of Brunswick’s Alman (Alemanda Księcia Brunszwiku) [2’]
Duchess of Brunswick’s Toy (Toy Księżnej Brunszwiku) [1’]
My Self (Ja) [2’]
In Nomine [V] (W imię [V]) [4’]
In Nomine [IX] (W imię [IX]) [6’]
Chromatic Pavan and Galliard (Chromatyczna pawana i galiarda) [9’]
Bull’s Good Night (Dobranoc Bulla) [4’]
Melancholy Pavan and Galliard (Melancholiczna pawana i galiarda) [8’]
Pawana i galiarda Saint Thomas, Wake! (Powstań, święty Tomaszu!)[5’]
Salvator mundi [II] (Zbawca świata [II]) [3’]

Opis koncertu

Angielska muzyka klawiszowa z albumu „The Real John Bull” (Ricercar 2024)

Podczas koncertu dotrzemy do jednego ze źródeł muzyki klawesynowej, za jakie uznaje się dzieła angielskich wirginalistów z przełomu XVI i XVII wieku. Znakomitym reprezentantem tego nurtu muzycznego jest John Bull – intrygujący kompozytor, w którego życiu nieustannie ścierały się dwie przeciwstawne natury: pobożnego organisty i akademika oraz hedonisty i utracjusza, wywołującego liczne skandale obyczajowe. Burzliwa osobowość artysty znajdowała odzwierciedlenie w jego twórczości: absolutna maestria polifonii i rygorystyczne przestrzeganie zasad kontrapunktu sąsiadują z nieokrzesaniem, kapryśną wirtuozerią i nieoczekiwanymi zwrotami harmonicznymi. Program recitalu wypełni szeroka paleta form muzycznych, obecnych w dorobku angielskiego kompozytora: od klawiszowych miniatur, przez pawany i galiardy, po okazałe fantazje i plainsongs. Przewodnikiem po tym repertuarze będzie Maciej Skrzeczkowski, młody klawesynista i pianista, który w 2023 roku jako pierwszy Polak zwyciężył w prestiżowym Musica Antiqua Competition w Brugii. Swoim występem artysta promuje debiutancki album „The Real John Bull”, ukazujący kompozycje Anglika w oryginalnym, wirginałowym brzmieniu.

– Maciej Skrzeczkowski

Program

George Gershwin/Paul Lay Rhapsody in Blue Extended 1924–2024

Opis koncertu

Historia powstania Błękitnej rapsodii jest równie oszałamiająca, co sama muzyka. George Gershwin zupełnym przypadkiem – z gazety anonsującej premierę – dowiedział się o tym, że ma ją skomponować. Czasu nie było wiele. Jako pianista o fantastycznej inwencji podjął się karkołomnego zadania skomponowania utworu w jeden miesiąc. Postanowił pożenić w nim klasyczne tradycje muzyki symfonicznej z lekkością i swobodą jazzu. Koncepcję utworu opracował naprędce jadąc pociągiem i wsłuchując się w jego miarowe turkotanie oraz bogactwo odgłosów miasta – ich echa usłyszymy w muzyce. Podczas prawykonania sam zasiadł do fortepianu, a partię solową częściowo improwizował na żywo. Wydarzenie zakończyło się sukcesem i wkrótce kompozycja weszła do kanonu jako jedno z najwybitniejszych dzieł XX wieku.

Dziś – sto lat później – Paul Lay sięga po twórczość Gershwina. Traktuje ją jednak nie jak relikt przeszłości, ale żywą i barwną materię, otwartą na twórcze interpretacje. Legendarny utwór uzupełnia o aranżacje innych jego popularnych dzieł, sam zaś – jako pianista, improwizator i członek jazzowego tria – wzorem samego kompozytora zasiada do instrumentu, nadając muzyce nowe życie.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Robert Schumann Bilder aus Osten (Obrazy ze Wschodu) op. 66 na cztery ręce [22’]
I. Lebhaft
II. Nicht schnell und sehr gesangvoll zu spielen
III. Im Volkston
IV. Nicht schnell
V. Lebhaft
VI. Reuig andächtig
Antonín Dvořák Ze Šumavy (Z czeskiego lasu) op. 68 na cztery ręce (wybór) [15’]
I. Na přástkách (W przędzalni): Allegro molto
II. Klid (Cisza leśna): Lento e molto cantabile
III. Z bouřlivých dob (Z trudnych czasów): Allegro con fuoco

Opis koncertu

Jeszcze za czasów Johanna Sebastiana Bacha klawiatura fortepianu była zbyt krótka, by zmieściło się przy niej dwoje pianistów. Przemysł instrumentalny rozwijał się jednak prężnie i już klasycy wiedeńscy mogli śmiało sięgać po to rozwiązanie. Stało się ono popularne około 1770 roku. Wolfgang Amadeusz Mozart był jednym z pierwszych, którzy skomponowali utwór na cztery ręce – pisał duety dla siebie i ukochanej siostry Nannerl. Ale dopiero romantyzm pokazał, jak szerokie możliwości dynamiczne, fakturalne i wyrazowe pozwala osiągnąć ten specyficzny rodzaj obsady.

W kompozycjach Roberta Schumana i Antonína Dvořáka para pianistów przemawia jednym głosem niczym podmiot liryczny snujący opowieść. Obaj kompozytorzy wychodzą przy tym poza czysto dźwiękowe znaczenie muzyki. Niemiecki twórca nasycił swój cykl miniatur poetyckimi odniesieniami – inspiracją podczas pisania stały się dla niego tłumaczenia arabskich makam Al-Haririego, rymowanych opowieści z egzotycznego świata. Zaś czeski kompozytor w opusie 68 powraca wspomnieniami do ukochanych miejsc w rodzimej krainie, starając się w muzyce uchwycić i odmalować ich charakter.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

Vincent d’Indy Symfonia na temat francuskiej pieśni góralskiej (Symphonie sur un chant montagnard francais) op. 25 [24’]
I. Assez lent – Modérément animé
II. Assez modéré, mais sans lenteur
III. Animé
Leonard Bernstein Tańce symfoniczne z musicalu West Side Story [24’]
I. Prologue
II. Somewhere
III. Scherzo
IV. Mambo
V. Cha Cha
VI. Meeting Scene
VII. Cool Fugue
VIII. Rumble
IX. Finale

Opis koncertu

Muzyka jest źródłem emocji, wspaniałych estetycznych przeżyć i wzruszeń. Lecz co jest źródłem muzyki? Być może koncert finałowy przybliży nas do odpowiedzi na to pytanie. Istnieje jednak nie jeden, a kilka odmiennych obszarów, z których wyrastają dzieła kompozytorów muzyki poważnej.

Pierwszym jest twórczość dawnych mistrzów, kolejnymi folklor i muzyka popularna. Symfoniczna obsada, tradycyjne formy, umiejętne stosowanie sztuki instrumentacji i kontrapunktu – wszystko to wskazuje na to, że sięganie po piękne i wyważone wzorce muzyki klasycznej jest nadal żywotne. To fundament, na którym Vincent d’Indy zbudował swoją symfonię, odwołując się jednocześnie do ludowej melodii zasłyszanej w Sewennach, a Leonard Bernstein – swój musical, z którego przeniósł na scenę koncertową symfoniczną suitę taneczną z barwnymi elementami jazzu.

Źródła muzyki mogą leżeć jednak również zupełnie gdzie indziej – w inspiracjach różnymi dziedzinami sztuki, kulturą czy naturą. W przypadku d’Indy’ego będzie to wspomnienie malowniczych górskich krajobrazów, a u Bernsteina nieśmiertelna historia miłości z Romea i Julii Wiliama Szekspira, która w musicalu West Side Story znalazła nową adaptację.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)

Program

When the Saints Go Marchin In, tradycyjny spiritual [4’]
Sammy Nestico The Queen Bee [5’]
George Gershwin Oh, Lady, Be Good! z musicalu Lady, Be Good! [4’]
Lil Hardin Armstrong Struttin’ With Some Barbecue [5’]
Cole Porter Love for Sale z musicalu The New Yorkers [5’]
Glenn Miller Pennsylvania 6-5000 [4’]
Duke Ellington/Billy Strayhorn Satin Doll [5’]
Thad Jones/Mel Lewis Groove Merchant [7’]

Opis koncertu

Czas wrzucić na luz i dać porwać soczystym brzmieniom big bandu! Czas przenieść się blisko sto lat wstecz do amerykańskich dusznych kin i knajp wypełnionych wolnością, okrzykami i papierosowym dymem. Zapisane w dźwiękach początki jazzu i blues’a to jednak nie tylko fantastyczne rytmy i niebanalne harmonie, ale i kawał historii. To tradycyjny spiritual When the Saints Go Marchin’ In, klasyczne już dziś standardy jazzowe, jak tęskne pożegnanie ukochanej w Szpitalu Świętego Jakuba (St. James Infirmary), które w latach dwudziestych intonował Louis Armstrong, a także hymn na cześć nowo powstałej w 1936 roku linii kolejowej łączącej Brooklyn z Manhattanem (Take the “A” Train). W muzyce przetrwała atmosfera gwarnej nowojorskiej Café Rouge (Pensylvania 6-5000) oraz dancingów ze swingiem (Sing, Sing, Sing), na punkcie których oszalała amerykańska młodzież lat trzydziestych i czterdziestych.

Jazz błyskawicznie zawładnął sceną Broadwayu i rynkiem kinematograficznym – tytułowa piosenka z musicalu Lady, Be Good!, w którym ubogie rodzeństwo walczy o miłość i marzenia, stała się hitem tuż po premierze w 1924 roku. Ale ten gatunek muzyki świetnie sprawdził się również w produkcjach, którym daleko do romantycznej wizji świata. Wśród nich znajdzie się Hot Honey Rag, czyli finałowy „duet morderczyń” – bohaterek sławnego musicalu Chicago oraz pieśń prostytutki Love for Sale, która przyczyniła się początkowych kontrowersji wokół musicalu The New Yorkers.

– Karolina Dąbek (pisanezesluchu.pl)