Program

Program

Missy Mazzoli Sinfonia for Orbiting Spheres (Symfonia na krążące sfery) [9’]*
Fabien Waksman A Dream for Artemis. Lunar Fantasy (Marzenie dla Artemis. Fantazja księżycowa) na kwartet saksofonowy i orkiestrę (prawykonanie polskie) [30’]**
I. Before the Moon Rush (Przed wyścigiem na Księżyc)
II. Ignition Sequence Start (Start sekwencji zapłonu)
III. 4 Soul Space Debris Haunting LEO (Kosmiczne szczątki czterech dusz nawiedzające niską orbitę okołoziemską)
IV. Artemis to the Highest Frontier (Artemis ku najodleglejszym granicom)
Arturo Márquez Conga del Fuego Nuevo (Conga ceremonii Nowego Ognia) [5’]

Opis koncertu

Zanim misja Apollo 11 postawiła człowieka na Księżycu, w kosmos przenosiła słuchaczy muzyka. Na szczęście, nawet gdy ludzie stanęli na srebrnym globie, kompozytorzy wciąż tworzyli pod wpływem tej inspiracji, a wszechświat wcale nie przestał być mniej tajemniczy i pobudzający. Marzenie o Księżycu zainspirowało A Dream for Artemis. Lunar Fantasy Fabiena Waksmana na kwartet saksofonów z orkiestrą. Tytułowa Artemida jest nie tylko siostrą Apolla, boginią łowów i Księżyca, lecz także patronką prowadzonego obecnie przez NASA programu kosmicznego. Missy Mazzoli, jedna z pierwszych kompozytorek, u których nowojorska Metropolitan Opera zamówiła operę, w utworze Sinfonia for Orbiting Spheres wskrzesza antyczny koncept harmonii sfer nowymi środkami – nagraną warstwą elektroniczną, a także nietypowymi dla orkiestry instrumentami, jak melodyka, harmonijki ustne czy… sprężyna. Conga del Fuego Nuevo Márqueza z kolei nawiązuje do kosmicznego wymiaru ceremonii Xiuhmolpilli, porządkującej aztecki kalendarz, w której ogniem wypalało się to, co stare, i w ogniu wyłaniało się to, co nowe.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

A Dream for Artemis – libretto (autor: Jean-Philippe Uzan)

Część pierwsza: Przed wyścigiem na Księżyc.

1969, lipiec. Przylądek Canaveral. Wiele kilometrów od rakiety Saturn V prowizoryczne obozowisko pulsuje muzyką i napięciem. Trzech mężczyzn opuszcza Ziemię, aby dotrzeć do krainy, o której marzyliśmy, odkąd oko zauważyło srebrny dysk wyznaczający granicę naszego świata. To koniec marzeń i początek podboju. Po postawieniu stopy na Księżycu nie ma już powrotu.

Część druga: Start sekwencji zapłonu.

2003, 16 stycznia, Przylądek Canaveral. 28. misja promu kosmicznego Columbia wymyka się przyciąganiu ziemskiemu w ogłuszającym chórze wibracji. Wracamy stamtąd 15 dni, 22 godziny i 20 minut później. O 9 rano przy wejściu w atmosferę nasza osłona termiczna ulega uszkodzeniu. Columbia wybucha po raz ostatni, zamieniając się w deszcz meteorytów. „Columbia stracona, nikt nie przeżył”.

Część trzecia: Kosmiczne szczątki czterech dusz nawiedzające niską orbitę okołoziemską.

Jesteśmy zaginionymi duszami z Sojuza, Challengera i Columbii. Nadajemy z niskiej orbity okołoziemskiej, unosząc się wśród kosmicznych śmieci na wysypisku nietkniętej przestrzeni, którą zanieczyściliśmy. Usłyszcie naszą pieśń, pieśń tych, którzy nie czują żadnego ciężaru. Nadszedł czas, aby znów marzyć o wielkich rzeczach i zjednoczyć się z wszechświatem. Wszyscy jesteście kosmicznymi krewniakami. Przybywajcie!

Część czwarta: Artemis ku najodleglejszym granicom.

Księżyc, ostateczna granica. Żaden człowiek nie dotarł dalej! Porzuciliśmy go w 1972 roku. Pozwólcie poprowadzić się z powrotem na Księżyc – nie po to, by go podbić, ale z jego perspektywy objąć wzrokiem całą ludzkość. Ostateczną granicą nie jest kosmos, ale nasze przetrwanie na Ziemi. Na wzór Artemis pojednajcie się z wszechświatem. To nasze przeznaczenie.

Eksploracja kosmosu od początku stoi pod znakiem tego, co jest w nas zarazem najlepsze, jak i najgorsze. Wyścig na orbitę ruszył przecież na plecach przerobionych rakiet balistycznych, będąc elementem pojedynku supermocarstw.

Jednak gdy tam dotarliśmy, nasza kreatywność eksplodowała. Od lotu Gagarina do skomplikowanego lądowania na Księżycu minęło ledwie 8 lat. Technologie wtedy wypracowane stały się podstawą postępu na dekady. 

Kosmiczna aktywność okazała się też polem do łagodzenia geopolitycznych napięć. W misji Apollo 13 ZSRR zaoferowało wsparcie w komunikacji z uszkodzonym statkiem, a połączenie na orbicie Apollo CSM i Sojuza 19 stało się symbolem odwilży.

Misje kosmiczne tworzyły bohaterów, ale miały też swoje tragedie. Śmierć załóg Apollo 1, Sojuzów, tragedie wahadłowców przypominały, że kosmos nie wybacza błędów. Ale nagrodami za podjęcie tego ryzyka były wiedza i przełomowe technologie.

Potem pojawiła się Międzynarodowa Stacja Kosmiczna, symbol cywilizacyjnej współpracy. Sondy Voyager, wciąż działając, opuściły granicę naszego układu słonecznego. Roboty zaczęły nie tylko przemierzać na kołach, ale i latać nad powierzchnią Marsa.

W kosmos wkroczyli też przedsiębiorcy. Ambitni miliarderzy stali się twarzą nowych planów, obiecujących budowę miast na orbitach i Marsie. Niestety wróciła też gorsza strona naszej natury, w postaci postępującej militaryzacji kosmosu. Pytanie, czy w najbliższym czasie w niebo będziemy patrzeć jak eksploratorzy, czy jak generałowie, pozostaje otwarte. 

– Krzysztof Kurdyła (Fundacja „Nauka. To Lubię”)

Program

Jean-Philippe Rameau Suita tańców z opéra-ballet Les Indes galantes [14’]
Aria dla afrykańskich niewolników (Air pour les esclaves africains) z VI sceny entrée Szczodry Turek (Le Turc généreux)
Kontredans (Contredanse) z V sceny Prologu
Preludium do uwielbienia słońca (Prélude pour l’adoration du soleil) z V sceny entrée Inkowie z Peru (Les Incas du Pérou)
Rondo: Taniec wielkiej fajki pokoju, wykonany przez dzikusów (Rondeau: Danse du Grand Calumet de la Paix, exécutée par les sauvages) z VI sceny entrée Dzikusi (Les Sauvages)
Chaconne z VI sceny entrée Dzikusi
Witold Lutosławski Mała suita na orkiestrę symfoniczną [14’]
Fujarka
Hurra Polka
Piosenka
Taniec
Léo Delibes Suita z baletu Coppélia (wybór) [10’]
Antrakt i walc
Preludium i mazurek
Charles Gounod Muzyka baletowa z aktu V opery Faust [15’]
Allegretto (Tempo di valse)
Adagio
Allegretto
Moderato maestoso
Moderato con moto
Allegretto
Allegro vivo – Poco animato

Program

Joseph Haydn Kwartet smyczkowy D-dur op. 76 nr 5 Hob.III:79 [18’]
I. Allegretto – Allegro
II. Largo. Cantabile e mesto
III. Menuetto: Allegro – Trio
IV. Finale: Presto
Ludwig van Beethoven VIII Kwartet smyczkowy e-moll op. 59 nr 2 [37’]
I. Allegro
II. Molto adagio. Si tratta questo pezzo con molto di sentimento
III. Allegretto – Maggiore (Thème russe)
IV. Finale: Presto

Opis koncertu

Pałace, salony, teatry, kościoły, kawiarnie i skwery… Na przełomie XVIII i XIX wieku życie muzyczne Wiednia nie znało granic. Jednym z najbardziej prestiżowych, a zarazem – co wcale nie jest sprzeczne! – najintymniejszych gatunków był wtedy kwartet smyczkowy. Jako jego największych mistrzów i innowatorów sławimy Josepha Haydna i Ludwiga van Beethovena. Pierwszy skomponował ponad osiemdziesiąt kwartetów, drugi – szesnaście, ale znacznie bardziej rozbudowanych. Te wybrane przez Elmire – D-dur op. 76 nr 5 Haydna i e-moll op. 59 nr 2 Beethovena – należą do najsłynniejszych.

Najstarszy z klasyków wiedeńskich dedykował op. 76 węgierskiemu księciu Josephowi Georgowi von Erdődy. Piąty z sześciu kwartetów tego zbioru zwany bywa „Cmentarnym” ze względu na wyjątkowo rozbudowaną wolną drugą część Largo. Cantabile e mesto. Jej melancholia łączy się jednak z pogodą i spokojem, a następujący potem nieco ciężkawy menuet i pędzące na złamanie karku Presto rozwiewają resztki zadumy.

Pod numerem opusowym 59 kryje się z kolei grupa trzech kompozycji lepiej znana jako „Kwartety Razumowskiego”. Zamówił je u Beethovena ambasador Rosji w Wiedniu, książę Andriej Razumowski. Ukłonem wobec mecenasa było wykorzystanie w nich ludowych rosyjskich melodii. Niektórzy muzykolodzy podejrzewają jednak, że specyficzne, prześmiewcze opracowanie jednej z nich w części trzeciej Kwartetu e-moll świadczy o tym, że kompozytor zrobił to niechętnie. Tutaj również, jak w kwartecie Haydna, uwagę zwraca drugie, wolne ogniwo, opatrzone wskazówką, by grać je „z wielkim uczuciem”.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Bedřich Smetana Poemat symfoniczny Wełtawa (Vltava) z cyklu Moja ojczyzna (Má vlast) JB.1:112/2 [13’]
Charles Ives The Unanswered Question (Pytanie bez odpowiedzi) [5’]
Samuel Barber Adagio na smyczki op. 11 [9’]
Antonín Dvořák Suita amerykańska op. 98a [22’]
I. Andante con moto
II. Allegro
III. Moderato (alla Polacca)
IV. Andante
V. Allegro

Program

Współczesne klasyczne kompozycje zabarwione folkiem i jazzem inspirowane amerykańskim Południem

Opis koncertu

Grupa TVÆRS działa na pograniczu gatunków muzycznych, tworząc unikalną formę ekspresji, w której muzyka współczesna, folk i jazz łączą się w spójną całość. Chociaż artyści wywodzą się ze świata muzyki klasycznej i współczesnej, wychowali się w otoczeniu różnorodnych stylów muzyki rytmicznej. To ukształtowało tych pięciu uznanych skandynawskich muzyków, a ich zróżnicowane doświadczenie znajduje swój wyraz w ramach projektu TVÆRS (co oznacza „ponad”) – zespołu multi- lub post-gatunkowego, który uwzględnia różne, wzbogacające się nawzajem, formy ekspresji muzycznej.’

Skandynawska muzyka zakorzeniona w amerykańskiej ziemi

Założony podczas trasy koncertowej po Stanach Zjednoczonych zespół TVÆRS czerpie inspirację z amerykańskiego krajobrazu i miast. Twórczość zespołu jest silnie związana z miejscami, które odwiedzili jego członkowie, takimi jak Louisville w stanie Kentucky, gdzie grupa spotkała poetę Maurice’a Manninga. Jego sugestywna poezja stanowi podstawę tekstową utworów Jakoba Kullberga A Prayer for Pigs i The Chickasaw Plum Tree, a także utworu Eivinda Buene’a Tiger Lilies in Kentucky – kompozycji na wiolonczelę solo i słowo mówione.

Wpływ amerykańskich miejsc można zauważyć również w twórczości Nielsa Rønsholdta, którego utwory, takie jak Memphis Motel, Stuck in Kentucky i After Mardi Gras (osadzone w Nowym Orleanie), odzwierciedlają emocjonalne i fizyczne krajobrazy napotkane podczas podróży.

TVÆRS łączy amerykańskie inspiracje z charakterystyczną skandynawską wrażliwością, ukształtowaną przez artystyczne głosy trzech kompozytorów i wokalistów: Duńczyków Jakoba Kullberga i Nielsa Rønsholdta oraz norweskiego kompozytora Eivinda Buene. Efektem jest twórczość przekraczająca granice – introspektywna, świadoma miejsca i bogata w poetycką oraz muzyczną głębię.

– TVÆRS

Koncert dofinansowany przez Art Music Denmark

Program

George Gershwin (oprac. Paul Lay, ork. Philippe Maniez)
Nice work if you can get it
It ain’t necessarily so
George Gershwin/Paul Lay Rhapsody in Blue Extended 1924–2024 w wersji na trio jazzowe i orkiestrę
Paul Lay Cuban Interlude (ork. Philippe Maniez)
George Gershwin Summertime (oprac. Paul Lay, ork. Philippe Maniez)

Opis koncertu

Spotkaj artystę po koncercie we foyer dolnym przy sklepie festiwalowym. Poproś o wspólne zdjęcie i autograf na płycie, którą możesz kupić w naszym festiwalowym sklepiku.

„To dobra praca, jeśli uda ci się ją dostać”, mówi jeden z songów George’a Gershwina, z tekstem jego brata Iry. Jako nastolatek kompozytor wykonywał piosenki i sprzedawał do nich nuty w jednym ze sklepów przy nowojorskiej Tin Pan Alley. Czy uważał tę pracę za dobrą? Na pewno dużo się wtedy nauczył i już niewiele później jego własne utwory stały się sławne, trafiając potem na Broadway i do hollywoodzkich filmów, jak A Damsel in Distress z Fredem Astairem. To z niego pochodzi właśnie Nice work if you can get it.

Także dłuższe dzieła Gershwina, ze względu na które ceniony jest jako twórca muzyki „poważnej”, przenika żywioł piosenki. Tak jest choćby z operą Porgy and Bess, której libretto ukazuje życie mniejszego miasta. Biedne afroamerykańskie osiedle Catfish Row w Charleston daje poczucie wspólnoty – dzieciom śpiewa się tu kołysanki (Summertime), razem się modli (gospels) i opłakuje zmarłych (spirituals). Czasem jednak to też niebezpieczne miejsce, w którym można zostać zabitym przez oponenta po wygranej w kości. Ale wyjazd do Nowego Jorku wcale nie musi oznaczać „wyrwania się”, a bywa dalszym ciągiem mizernego losu. Tak jest w przypadku tytułowej Bess, którą zabiera tam ze sobą cynicznie kpiący z Biblii (It ain’t necessarily so) dealer narkotyków, Sportin’ Life.

Na szczęście miasto urodzenia Gershwina dla niego samego było przyjazne. Przyjęło na przykład z entuzjazmem Rhapsody in Blue, określoną jako „eksperyment w muzyce współczesnej”, który wprowadził jazz na filharmoniczne estrady. Do dzisiaj muzyka jej autora zaprasza do próbowania nowego – opracowywania jej, rozwijania, twórczej odpowiedzi. Taką jest bez wątpienia działalność Paula Laya i jego tria.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Opis koncertu

Bazylek uwielbia podróżować. Nikt prawie nie wie o tym, że smok ukryty w futerale przemierzył razem z Sinfonią Varsovią cały świat! Odwiedził wiele miast Europy, Azji, Ameryki Północnej i Południowej, przebył tysiące kilometrów drogą lądową i powietrzną. Tam, gdzie występowała orkiestra, był i on – warszawski smok, który tak pokochał muzykę, że postanowił zamieszkać w jej magazynie instrumentów. Szybko odkrył, że wyciągane stamtąd metalowe pudła i futerały o twardych ściankach zapowiadały wyjazd orkiestry na koncerty. Bazylek – pasażer na gapę – zabierał się razem z muzykami. Nadszedł wreszcie czas, by Bazylek pokazał słuchaczom swoje pamiątki z podróży: fotografie i muzyczne wspomnienia. Utwory związane z takimi miastami, jak Paryż, Londyn, Wiedeń, Budapeszt, Nowy Jork – zagra Sinfonia Varsovia. Jej muzycy wraz z dyrygentem pomogą smokowi opowiedzieć o przeżytych tam przygodach.

Opis koncertu

Jaka wielka i piękna jest Warszawa! Nasze miasto ma długą historię i skrywa wiele legend, ale też nieustannie się zmienia. Syrenka od dawna uważnie oglądała swoje miasto z nurtu Wisły. Ciekawe, czy mogłaby nam opowiedzieć, jakiej muzyki słuchali warszawiacy i co śpiewały warszawianki za czasów króla Stasia? A może zdradziłaby, jakie melodie znał mały Fryderyk Chopin i co nucił Stanisław Moniuszko? Zaprosimy Syrenkę do wspólnej zabawy! Wyruszymy razem w muzyczną podróż przez historię i współczesność Warszawy – pełną dźwięków i rytmów. Posłuchamy, potańczymy i pośpiewamy razem.

Program

Jean-Philippe Rameau Suita tańców z opéra-ballet Les Indes galantes [14’]
Aria dla afrykańskich niewolników (Air pour les esclaves africains) z VI sceny entrée Szczodry Turek (Le Turc généreux)
Kontredans (Contredanse) z V sceny Prologu
Preludium do uwielbienia słońca (Prélude pour l’adoration du soleil) z V sceny entrée Inkowie z Peru (Les Incas du Pérou)
Rondo: Taniec wielkiej fajki pokoju, wykonany przez dzikusów (Rondeau: Danse du Grand Calumet de la Paix, exécutée par les sauvages) z VI sceny entrée Dzikusi (Les Sauvages)
Chaconne z VI sceny entrée Dzikusi
Charles Gounod Muzyka baletowa z aktu V opery Faust [15’]
Allegretto (Tempo di valse)
Adagio
Allegretto
Moderato maestoso
Moderato con moto
Allegretto
Allegro vivo – Poco animato
Léo Delibes Suita z baletu Coppélia (wybór) [10’]
Preludium i mazurek
Antrakt i walc
Witold Lutosławski Mała suita na orkiestrę symfoniczną [14’]
Fujarka
Hurra Polka
Piosenka
Taniec

Program

Samuel Barber Adagio na smyczki op. 11 [9’]
Bedřich Smetana Poemat symfoniczny Wełtawa (Vltava) z cyklu Moja ojczyzna (Má vlast) JB.1:112/2 [13’]

Stanisław Moniuszko Uwertura fantastyczna Bajka (oprac. Witold Rowicki) [9’]
Bert Appermont Colors (Kolory) na puzon i orkiestrę symfoniczną [16′]*
I. Yellow (Żółty)
II. Red (Czerwony)
III. Blue (Niebieski)
IV. Green (Zielony)

Opis koncertu

Jaka wielka i piękna jest Warszawa! Nasze miasto ma długą historię i skrywa wiele legend, ale też nieustannie się zmienia. Syrenka od dawna uważnie oglądała swoje miasto z nurtu Wisły. Ciekawe, czy mogłaby nam opowiedzieć, jakiej muzyki słuchali warszawiacy i co śpiewały warszawianki za czasów króla Stasia? A może zdradziłaby, jakie melodie znał mały Fryderyk Chopin i co nucił Stanisław Moniuszko? Zaprosimy Syrenkę do wspólnej zabawy! Wyruszymy razem w muzyczną podróż przez historię i współczesność Warszawy – pełną dźwięków i rytmów. Posłuchamy, potańczymy i pośpiewamy razem.

Program

Louise Farrenc Sekstet C-dur op. 40 (wybór, oprac. własne na kwartet saksofonowy i fortepian) [13’]
II. Andante sostenuto
III. Allegro vivace
Fernande Decruck Pawana (oprac. na kwartet saksofonowy) [5’]
Juliette Dillon Le choix d’une fiancée (Wybór narzeczonej, nr 5) z Contes fantastiques de Hoffmann (Opowieści fantastyczne Hoffmanna) na fortepian solo [3’]
Georges Bizet Farandola z muzyki scenicznej do dramatu Arlezjanka Alphonse’a Daudeta (oprac. na kwartet saksofonowy Nicolas Herrouët) [3’]
Georges Bizet/Jun Nagao Rapsodia na tematy z Carmen na kwartet saksofonowy i fortepian [16’]

Opis koncertu

Idąc ulicami Paryża w XIX wieku, na pewno usłyszelibyśmy pokrzykiwania chłopców sprzedających gazety, rżenie koni, dobiegający z kawiarni i winiarni śpiew, stukot kół i obcasów na bruku. I niewątpliwie minęlibyśmy znacznie więcej kompozytorek, niż moglibyśmy przypuszczać – na przykład Victorine Louise Farrenc czy Juliette Dillon (żeby spotkać ich młodszą koleżankę Fernande Decruck, musielibyśmy się wybrać do stolicy Francji dopiero po I wojnie światowej). Obie romantyczne instrumentalistki i autorki zniknęły w mrokach historii między innymi dlatego, że zmarły przedwcześnie, obie niewiele po trzydziestce. Dzisiaj szczęśliwie odkrywa się ich muzykę. Wybór saksofonowych opracowań, choć na pierwszy rzut oka może wydać się nieco egzotyczny, wcale nie jest przypadkowy. Mimo że instrument został opatentowany przez Belga Adolphe’a Saxa, karierę zaczął robić w Paryżu. Spodobał się na przykład Georges’owi Bizetowi, który wykorzystał go w muzyce teatralnej do Arlezjanki Alphonse’a Daudeta. Choć tytułowa bohaterka ani razu nie pojawia się na scenie, to ona jest zwornikiem akcji. Nieco inaczej jest z główną bohaterką najsłynniejszej opery kompozytora – obecność Carmen jest dla napotykanych przez nią mężczyzn wręcz obezwładniająca. Libreciści Henri Meilhac i Ludovic Halévy stworzyli tu jedną z najwyrazistszych kobiet w historii teatru muzycznego.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Fanny Hensel (Mendelssohn) Uwertura C-dur H-U.265 [10’]
Clara Schumann Koncert fortepianowy a-moll op. 7 [23′]*
I. Allegro maestoso
II. Romanze: Andante non troppo con grazia
III. Finale: Allegro non troppo
Felix Mendelssohn-Bartholdy Koncert skrzypcowy e-moll op. 64 [26′]**
I. Allegro molto appassionato
II. Andante – Allegretto non troppo
III. Allegro molto vivace

Opis koncertu

Spotkaj artystę po koncercie we foyer dolnym przy sklepie festiwalowym. Poproś o wspólne zdjęcie i autograf na płycie, którą możesz kupić w naszym festiwalowym sklepiku.

Fanny Hensel (z domu Mendelssohn) i Clara Schumann (z domu Wieck) to dwie najbardziej znane kompozytorki urodzone w pierwszej połowie XIX wieku. Losy tych kobiet nie mogłyby być jednak bardziej różne. Podczas gdy Clara dożyła siedemdziesięciu siedmiu lat, Fanny zmarła nagle w wieku czterdziestu dwóch. Clara uprawiała swoją muzykę publicznie i zajęła miejsce wśród najlepszych pianistów swoich czasów, a i jej kompozycje wysoko ceniono. Natomiast twórczość i wykonawstwo Fanny pozostawały w większości w sferze prywatnej, chociaż tajemnicą poliszynela było, że niektóre pieśni opublikowane pod nazwiskiem jej słynniejszego brata – napisała ona sama. Clara wychowywała ośmioro dzieci i to głównie (a po śmierci męża wyłącznie) ona utrzymywała rodzinę. Fanny miała jednego syna, a jej pozycja społeczna sprawiała, że nie tylko nie musiała martwić się o byt, ale byłoby to uważane za nieodpowiednie. Fanny zostawiła po sobie tylko jeden utwór czysto orkiestrowy – Uwerturę C-dur. Skomponowała też oratorium i kilka kantat, ale najbardziej ceni się jej pieśni. Podobnie Koncert fortepianowy a-moll Clary Schumann to jedyne ukończone dzieło kompozytorki z orkiestrą (partię fortepianu napisała oczywiście dla siebie). Prawykonaniem pełnej wersji dyrygował Felix Mendelssohn, który w życiu obu kobiet odegrał ważną rolę. Fanny ufała mu w kwestiach muzycznych bezgranicznie. Choć zachęcał ją do pisania, to zniechęcał do publikowania. Z Clarą przyjaźnili się, wykonywali nawzajem swoje dzieła i wspólnie muzykowali.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Opis koncertu

Jaka wielka i piękna jest Warszawa! Nasze miasto ma długą historię i skrywa wiele legend, ale też nieustannie się zmienia. Syrenka od dawna uważnie oglądała swoje miasto z nurtu Wisły. Ciekawe, czy mogłaby nam opowiedzieć, jakiej muzyki słuchali warszawiacy i co śpiewały warszawianki za czasów króla Stasia? A może zdradziłaby, jakie melodie znał mały Fryderyk Chopin i co nucił Stanisław Moniuszko? Zaprosimy Syrenkę do wspólnej zabawy! Wyruszymy razem w muzyczną podróż przez historię i współczesność Warszawy – pełną dźwięków i rytmów. Posłuchamy, potańczymy i pośpiewamy razem.

Program

Antonín Dvořák IX Symfonia e-moll Z Nowego Świata op. 95, B.178 (wybór) [12’]
IV. Allegro con fuoco
Maurice Ravel Suita orkiestrowa Moja matka gęś M.62 (wybór) [8’]
III. Brzydulka, cesarzowa pagód (Laideronette, Impératrice des Pagodes)
V. Zaczarowany ogród (Le jardin féerique)
Igor Strawiński Muzyka do baletu Ognisty ptak K010 (wybór) [7’]
Kołysanka
Finał
Jules Massenet Méditation (Medytacja) na skrzypce i orkiestrę, antrakt z aktu II opery Thaïs [7’]*
Edward Elgar Marsz nr 1 D-dur ze zbioru Pomp and Circumstance op. 39 [6’]
Claude-Michel Schönberg I Dreamed a Dream (Śniłam sen) z aktu I musicalu Nędznicy (oprac. Kazimierz Dąbrowski) [4’]**
Edward Elgar Nimrod: Adagio (war. IX) z Wariacji na temat własny op. 36 [4’]

Program

Własne muzyczne opracowania mistycznej i świeckiej poezji miłosnej wieków VII–XIII i współczesności autorstwa arabskich (andaluzyjskich, syryjskich) i perskich twórców: Madżnun, Ibn Zajdun, Wallada, Rumi, Adonis.

Opis koncertu

Jak połączyć inspiracje muzyką syryjską, libańską wokalistką Fairuz i francuską szansonistką Édith Piaf, klasyczne wykształcenie wokalne i umiejętność tradycyjnego śpiewu arabskiego? To tylko część ze źródeł, z których z powodzeniem czerpie Waed Bouhassoun – etnomuzykolożka, kompozytorka, śpiewaczka, instrumentalistka, ambasadorka muzyki syryjskiej, a także innych społeczności arabskich. Występuje w różnych składach i solowo, współpracuje z Jordim Savallem, na przykład jako instruktorka w przedsięwzięciu Orpheus XXI – Muzyka dla życia i godności, wspierającym uchodźców i migrantów.

W solowym recitalu złożonym z autorskich kompozycji, Waed Bouhassoun będzie śpiewać i akompaniować sobie na oud, lutni arabskiej. Pierwszy instrument dostała od ojca już jako siedmiolatka. Sięgnie po mistyczną i świecką poezję należącą do ogromnego repertuaru przedislamskiego, a także dawnych (VII–XIII-wiecznych) i współczesnych autorów arabskich i perskich. Recital będzie więc powrotem do kraju dzieciństwa za pomocą najintymniejszej ze sztuk: „Dźwięki, które gram na moim oud – z którym się nigdy nie rozstaję – są dla mnie słowami składającymi się w język, którym mogę wyrażać moją radość, moją miłość, ból mój i mojego kraju, który cierpi w swoim rozdarciu. Muzyka jest dla mnie sprawą podstawową. Nadaje rytm każdej chwili mojego dnia, mojego życia. Żyję nią i dla niej. Nie potrafię sobie wyobrazić istnienia bez niej. Łączy mnie z moją ziemią, rodziną, przyjaciółmi. Jest dla mnie wszystkim”.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Gustav Mahler Adagietto: Sehr langsam (cz. IV) z V Symfonii cis-moll [10’]
Leonard Bernstein Ḥalil na flet i orkiestrę kameralną [16’]**
Leonard Bernstein For Felicia Montealegre na fortepian [2’]**
Aleksandra Kaca but the rain is full of ghosts tonight na flet i orkiestrę (prawykonanie światowe) [16’]**

Opis koncertu

Z inspiracji niezwykłą postacią Felicii Montealegre, stojącej w cieniu swojego męża, legendarnego kompozytora i dyrygenta Leonarda Bernsteina, zabrzmi muzyczna opowieść skomponowana wokół wiersza Edny St. Vincent Millay.

Śpiew lata, którego dziś już nie słyszę.

Zwolna i nieśpiesznie będziemy się przesuwać od żywiołowych rytmów i jasnych wieczorów do stukającego w mroku deszczu, od nieposkromionej pieśni życia po ból cichej straty. A w centrum programu – historia kobiet, zasłuchanych w zapadającą nad nimi ciszę, kobiet rozpiętych pomiędzy epokami, kontynentami i kontekstami.

Leonard Bernstein rozproszy muzykę w nokturnowym Halil, igrając między życiem a śmiercią, między czułą tonalnością a wyrazistą dodekafonią. Idąc za końcowym, efemerycznym brzmieniem trzech fletów z Halil, zanurzymy się w Adagietcie Gustava Mahlera. To jedno z tych wielkich wyznań miłosnych, które zmieniły historię muzyki, a które pod batutą Bernsteina osiągały wymiar „bezczasu”.

Czuję w sobie ciszę.

Zanim wieczorny deszcz zaroi się od wspomnień, kompozytorka Aleksandra Kaca zagra miniaturę For Felicia Montealegre Bernsteina, jakby szukając inspiracji. Na koniec zabrzmi premiera but the rain is full of ghosts tonight. W kompozycji usłyszymy fragmenty poezji Edny St. Vincent Millay zaszyte w wielowarstwowych, ulotnych strukturach fletów, harfy, smyczków i perkusji.

– Ania Karpowicz

Edna St. Vincent Millay, What lips my lips have kissed, and where, and why (1920)

What lips my lips have kissed, and where, and why,

I have forgotten, and what arms have lain

Under my head till morning; but the rain

Is full of ghosts tonight, that tap and sigh

Upon the glass and listen for reply,

And in my heart there stirs a quiet pain

For unremembered lads that not again

Will turn to me at midnight with a cry.

Thus in the winter stands the lonely tree,

Nor knows what birds have vanished one by one,

Yet knows its boughs more silent than before:

I cannot say what loves have come and gone,

I only know that summer sang in me

A little while, that in me sings no more.

Relacja Felicii Montealegre i Leonarda Bernsteina jest nie tylko opowieścią o miłości, ale także nieustanną decyzją o prawie do dawania lub odbierania sobie głosu. Czasem wbrew sobie. „Czemu składasz usta w uśmiech, gdy chcesz płakać, mówisz tak, gdy nie masz kompletnie ochoty”¹⁾. Tym głosem jest partia fletu, która wybrzmiewa wśród delikatnych, koronkowych faktur w orkiestrze.

I wraz z wierszem St. Vincent Millay, który recytuje flecistka, uruchamia całą serię wspomnień.

– Aleksandra Kaca

¹⁾ Kukon (feat. Kwiatek haze), „Wbrew sobie” (prod. Ka-Meal, Aleksandra Kaca) z albumu „Kraków, Marzec 2025”

Program

Dohun Lee Nakhwa – Spadające płatki kwiatów II na dwoje skrzypiec, altówkę, wiolonczelę i fortepian (prawykonanie europejskie, 2025) [8′]
Antonín Dvořák II Kwintet fortepianowy A-dur op. 81 [40’]
I. Allegro ma non tanto
II. Dumka: Andante con moto
III. Scherzo. Furiant: Molto vivace
IV. Finale: Allegro

Opis koncertu

Dostosowywanie utworów do okoliczności i potrzeb nie było w historii niczym dziwnym. Dopiero XIX wiek, wraz z kultem geniuszu i wiarą w nienaruszalność intencji kompozytora, przyniósł niechęć do przeróbek i wzmocnił przywiązanie do „oryginału”. Transkrypcje i inne opracowania nigdy jednak nie zniknęły. Czy Dohunem Lee kierowały względy praktyczne, kiedy zdecydował się opracować drugą wersję utworu Nakhwa – Spadające płatki kwiatów? Pierwsza przeznaczona została na pansori, skrzypce, gayageum, fortepian i elektronikę. Pansori jest koreańskim wokalno-instrumentalnym gatunkiem i stylem wykonawczym, a gayageum – tamtejszym rodzajem cytry. Nowa odsłona kompozycji ma obsadę czysto instrumentalną, zatem wiersz leżący u jej podstaw nie będzie tym razem słyszalny. Chcąc uciec od klasyczno-romantycznych skojarzeń, jakie niesie określenie „kwintet fortepianowy”, autor zastrzegł rozpisanie obsady utworu na poszczególne instrumenty. Lee sięgnął po poezję Cho Chi-huna, który w nastrojowym obrazie opadających płatków kontempluje stratę. Kompozytor przyznaje, że jego cel był nieco inny: „Próbowałem wyrazić muzycznie, że koniec nie jest końcem, lecz nowym początkiem”. II Kwintet fortepianowy A-dur Antonína Dvořáka powstał z kolei jako skutek uboczny planowanej przeróbki. Kompozytor był tak niezadowolony z pierwszego kwintetu fortepianowego, że zniszczył nuty. Po latach postanowił go poprawić, partyturę zachował na szczęście jego przyjaciel. W trakcie pracy uznał jednak, że lepiej po prostu napisać drugi od nowa… Wrócił wtedy do towarzyszących mu od młodości inspiracji ludowych, łącząc je niekiedy zaskakująco z pełną pomysłowości narracją. Już w samej pierwszej części słychać i pieśń, i taniec, i ton balladowej poezji.  Czas pokazał, że ten właśnie kwintet stał się jednym z najsłynniejszych utworów nie tylko Dvořáka, ale i całego gatunku.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Koncert jest współfinansowany przez Daegu Concert House

Program

Caroline Shaw Entr’acte (prawykonanie polskie) [11’]
Felix Mendelssohn-Bartholdy II Kwartet smyczkowy a-moll op. 13 [31’]
I. Adagio – Allegro vivace
II. Adagio non lento
III. Intermezzo: Allegretto con moto – Allegro di molto
IV. Presto – Adagio non lento
Ori Ron Tune In (wybór) [10’]
II. Amsterdam #4
III. Allegro satirico

Opis koncertu

Zanim „kompozytor” stał się osobną profesją, ci, którzy muzykę pisali, byli też z zasady jej praktykującymi regularnie wykonawcami. Chociaż z czasem w sztuce dźwięków pojawiły się coraz węższe specjalizacje i dzisiaj cenimy w autorach to, że znają wszystkie instrumenty na wylot, wciąż bywa tak, że najlepsze dzieła przeznaczają na te, na których sami grali. Zespół Martin wybrał właśnie kwartety smyczkowe, których twórcy mogliby w nich sami wystąpić (w jednym przypadku nawet tak będzie!). Felix Mendelssohn-Bartholdy grał przede wszystkim na instrumentach klawiszowych, lecz również na skrzypcach, skrzypaczką jest również Caroline Shaw, zdobywczyni nagrody Pulitzera w 2013 roku, a Ori Ron to wiolonczelista – należący do kwartetu Martin. Twórców łączy też młodość. W momencie pisania Kwartetu smyczkowego a-moll, pierwszego w swoim życiu, Mendelssohn był zaledwie osiemnastolatkiem, Ron skomponował Tune In w wieku dwudziestu sześciu lat, a Entr’acte Shaw powstało, gdy kompozytorka miała dwadzieścia dziewięć. Może więc warto posłuchać tych dzieł nie porównując kwartet XIX-wieczny z XXI-wiecznym, a szukając w nich energii młodości?

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Gustav Holst Suita św. Pawła (St. Paul’s Suite) op. 29 nr 2 na orkiestrę smyczkową [13’]
Jig 
Ostinato
Intermezzo
Finale (The Dargason)
Bert Appermont Colors (Kolory) na puzon i orkiestrę symfoniczną [16′]*
I. Yellow (Żółty)
II. Red (Czerwony)
III. Blue (Niebieski)
IV. Green (Zielony)
Stanisław Moniuszko Uwertura fantastyczna Bajka (oprac. Witold Rowicki) [9’]

Program

Claude Bolling Jazzomania [5’]
Django Reinhardt Nuages (oprac. Vince Norman) [4’]
Jacques Prévert/Joseph Kosma Les feuilles mortes (Autumn Leaves, oprac. Ted Heath) [5’]
George Gershwin American in Paris Blues (oprac. Eddie Sauter) [4’]
Michel Legrand Windmills of Your Mind (oprac. Eric Richards) [6’]
Sidney Bechet Petite fleur (oprac. Neal Hefti) [3’]
Claude Bolling Here Comes the Blues [4’]
Vernon Duke April in Paris (oprac. Sammy Nestico) [4’]
George Gershwin Strike Up the Band (oprac. Sammy Nestico) [4’]

Opis koncertu

Europejczykom, którzy nie mogli udać się do Stanów Zjednoczonych, jazz objawił się w czasie I wojny światowej, kiedy rozpropagowali go we Francji stacjonujący tam żołnierze zza Oceanu. Prawdziwy boom na tę muzykę wybuchł oczywiście dopiero po wojnie, gdy społeczeństwo dążyło do odreagowania katastrofy kończącej stary świat, a dostrzegło też, że niektóre rzeczy – jak pozycja kobiet – zmieniły się na lepsze. Jazz był muzyką optymizmu, przyszłości, wolności. Paryż tętnił życiem i przyciągał artystów, takich jak stracone pokolenie pisarzy czy zakochanych w neoklasycyzmie kompozytorów. To wcielenie Miasta Świateł, widzianego oczyma zafascynowanego cudzoziemca, uwiecznił George Gershwin w swoim poemacie Amerykanin w Paryżu. Innym przybyszem ze Stanów Zjednoczonych, który odwiedził stolicę Francji (a nawet napisał balet dla Diagilewa!) był Vernon Duke, a jego April in Paris być może powstało z sentymentu do tego miasta, urokliwego ponoć zwłaszcza wiosną. Z Ameryki przybył też Sidney Bechet, ale pozostanie na stałe nie udało mu się od razu. Pierwsze jego tournée skończyło się więzieniem – i potem deportacją – za to, że próbował strzelić do człowieka, który go obraził. Trafił jednak kulą w przypadkową kobietę… Joseph Kosma z kolei wyemigrował do Francji z Węgier. W swojej przybranej ojczyźnie działał jako ceniony autor piosenek i muzyki filmowej. Szybko we Francji pojawili się i rodzimi jazzowi twórcy, jak Michel Legrand czy Claude Bolling.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Franz Schubert Kwintet smyczkowy C-dur D.956 [55’]
I. Allegro ma non troppo
II. Adagio
III. Scherzo: Presto – Trio: Andante sostenuto
IV. Allegretto

Opis koncertu

Mimo że Wiedeń należał w XIX wieku do najbardziej muzycznych miast Europy, to nawet i tam nie wszystkich kompozytorów czekały tylko sława i chwała. Nie zawsze jakość pisanych dzieł przekładała się na komercyjny sukces. Jak wiele dzieł Franza Schuberta, jego Kwintet smyczkowy C-dur nie doczekał się za życia autora ani wydania, ani publicznego wykonania. Choć w tym przypadku mogło to częściowo wynikać to z faktu, że kompozytor zmarł zaledwie kilka miesięcy po skończeniu utworu. Wydawca Heinrich Albert Probst nie był utworem zainteresowany, wprost odpowiadał autorowi, że wolałby dostać jakieś nowe pieśni lub kompozycje fortepianowe, na które był większy popyt. Po śmierci rękopis kupiła inna oficyna, ale również nie włączyła go do swojej oferty. Czy dlatego, że skład był nietypowy? Zamiast dodatkowej altówki, znalazła się w nim bowiem druga wiolonczela. Ostatecznie Kwintet czekał na publikację ćwierć wieku. Późne dzieła Schuberta są zagadkowe – ich narracja meandruje, forma jest trudno uchwytna, pogoda miesza się z desperacją. Maciej Negrey poetycko zauważył, że: „Widać przez nie twarz wędrowca, który dostrzegł raptem, że kres drogi jest aż nazbyt bliski. Nawykły do wędrówki nie potrafi jej jednak przerwać, więc jeszcze kluczy i porzucając bieg spraw chroni się w nieznane jakieś przestrzenie, dokąd nie dociera odgłos bicia zegara”. Niedługo po napisaniu Kwintetu Schubertowi przyszło pożegnać nie tylko Wiedeń, ale cały doczesny świat.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Wolfgang Amadeus Mozart Uwertura do opery Czarodziejski flet K.620 [7’]
Henryk Wieniawski Fantaisie brillante op. 20 na tematy z opery Faust Charles’a Gounoda [17’]*

Jean-Baptiste Arban Karnawał wenecki na kornet i orkiestrę (oprac. na trąbkę i orkiestrę Marcin Grabosz) [7’]*
Radosław Broda Little London Symphony (Mała londyńska symfonia, prawykonanie) [12’]
I. Westminster Overture (Uwertura westminsterska)
II. In the Midst of London (W środku Londynu)
III. God Save the King (Boże, chroń króla)

Program

Isaac Albeniz (oprac. Sotiris Athanasiou)
Preludium ze zbioru España op. 165 [3’]
El Puerto (Port) ze zbioru Iberia [5’]
Robert de Visée Preludium i chaconne (oprac. Elodie Brzustowski) [5’]
Napoléon Coste Le départ (Rozstanie), fantazja dramatyczna op. 31 [9’]
Agustín Barrios Walc d-moll op. 8 nr 3 [4’]
Benoît Mussard Gods of Olympus (Bogowie Olimpu, wybór) [4’]
II. Athena and Ares (Atena i Ares)
VIII. Hermes and Dionysus (Hermes i Dionizos)
Elisabeth Angot N40 [6’]
Marek Pasieczny Sonata Tate [10’]
I. Ad un tratto
II. Furioso
III. Ostinato
IV. Variations and Finale

Opis koncertu

Początki gitary giną w mrokach dziejów. Spokrewniona jest z rozległą rodziną lutni i z hiszpańską vihuelą, ale na dobrą sprawę nie wiadomo, jak. Jedna z koncepcji mówi, że może być potomkinią greckiej kitary. W renesansowych instrumentach łatwo rozpoznamy już charakterystyczny kształt, ale minione 150 lat przyniosło rewolucyjne zmiany w budowie i technice gry. Sotiris Athanasiou zatrzymuje się w swoim recitalu w kilku ważnych dla gitary miejscach. Najpierw w drugiej połowie XIX wieku w Hiszpanii, z którą nieodłącznie się zrosła – za sprawą choćby flamenco, wspaniałych budowniczych, wykonawców i kompozytorów, którzy na nią pisali. Co ciekawe, nie należał do nich Isaac Albéniz, który żadnego utworu nie przeznaczył na gitarę – Athanasiou przygotował własne opracowania. Za to dwa zbiory utworów gitarowych opublikował muzyk Ludwika XIV – Robert de Visée, który zabawiał swoją sztuką następcę tronu Francji, a samemu królowi grywał do poduszki. Linia wykonawców i kompozytorów w jednej osobie jest w historii gitary utrwalona, należeli do niej na przykład Miguel Llobet czy Agustín Barrios, a dzisiaj – Benoît Mussard czy Marek Pasieczny. Athanasiou podjął też współpracę z francuską kompozytorką Elisabeth Angot, która w 2024 roku na jego zamówienie napisała N40, o którym sama mówi: „Gdy spotkaliśmy się z Sotirisem, by omówić projekt, powiedział, że chce «czegoś, co dobiega z bardzo daleka», nie wiedząc, że większość moich kompozycji zaczyna się właśnie taką wskazówką zapisaną w partyturze. Natychmiast usłyszałam początek utworu, flażolety naturalne, jak echo antycznej greckiej muzyki sfer…”.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Wolfgang Amadeus Mozart Koncert klarnetowy A-dur K.622 [26’]*
I. Allegro
II. Adagio
III. Rondo: Allegro
Witold Lutosławski Mała suita na orkiestrę symfoniczną [14’]
Fujarka
Hurra Polka
Piosenka
Taniec
Jacques Offenbach Operetka Orfeusz w piekle (wybór) [10’]
Uwertura
Kankan
Jean Sibelius Humoreska g-moll op. 89 nr 4 [4’]

Program

Bedřich Smetana Poemat symfoniczny Šárka z cyklu Moja ojczyzna (Má vlast) JB.1:112/3 [9’]
Antonín Dvořák VIII Symfonia G-dur, op. 88 [40’]
I. Allegro con brio
II. Adagio
III. Allegretto grazioso
IV. Allegro ma non troppo

Opis koncertu

Spośród czeskich legend, które zainspirowały Moją ojczyznę Bedřicha Smetany, ta o Szarce jest najbardziej krwawa. Po śmierci legendarnej założycielki Pragi, Libuszy (której kompozytor poświęcił operę), dowodzone przez Włastę kobiety prowadziły wojnę z wdowcem po władczyni. Szarka podstępem – udając damę w opresji – uśpiła i doprowadziła do rzezi całego oddziału rycerzy Przemysła w zemście za niewierność swojego kochanka. Z całego cyklu poematów symfonicznych, ten ma określenia temp i ekspresji wskazujące na największe emocje, jak con fuoco („z ogniem”) – w odcinku odpowiadającym gniewowi Szarki i con calore („żarliwie”), kiedy przywódca rycerzy, Ctirad zakochuje się w bohaterce, która już za chwilę uśpi go zatrutym miodem i zabije. Między innymi Moją ojczyzną zasłużył sobie Smetana na miano ojca muzyki czeskiej, Antonín Dvořák byłby wtedy zapewne jej, sporo młodszym, ojcem chrzestnym. Spośród jego symfonii, Ósma jest chyba najweselsza, porywa żywiołowością i rozmachem. Kompozytor napisał ją na fali radości z przyjęcia go do Cesarskiej Czeskiej Akademii Nauk, Literatury i Sztuki. Powstała w szaleńczym tempie w niespełna trzy miesiące. Miał wtedy wręcz nadmiar pomysłów „Melodie się ze mnie wylewają. (…) Gdyby tylko ktoś mógł je zapisać natychmiast! Ale to idzie powoli; ręka musi nadążać”. Sielską, szczerą pastoralność utworu tylko czasem przerywa mroczniejszy ton, a militarna koda całości nie ma w sobie nic groźnego – to raczej prawie cyrkowa parada w galowych strojach.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Johann Sebastian Bach
Chaconne z II Partity skrzypcowej d-moll BWV 1004 (oprac. na fortepian na lewą rękę Johannes Brahms) [15’]
Toccata G-dur BWV 916 [9’]
[Presto]
Adagio
Fuga: Allegro e presto
II Partita klawiszowa c-moll BWV 826 [22’]
Sinfonia: Grave adagio – Andante – Allegro
Allemande
Courante
Sarabande
Rondeaux
Capriccio

Opis koncertu

Opowieść o życiu Johanna Sebastiana Bacha zwykle prowadzi się wędrując razem z nim z Eisenach do Lipska, z przystankami w Lüneburgu, Arnstadt, Mühlhausen, Weimarze i Köthen oraz wycieczkami przynajmniej do Lubeki i Drezna. W Weimarze Bach prawdopodobnie napisał większość swojej muzyki organowej – książę Saksonii Wilhelm Ernest zatrudnił go jako organistę. Być może za pierwszym pobytem Bacha w tym mieście, kiedy zajmował stanowisko skrzypka, powstało pięć toccat na instrumenty klawiszowe, wśród nich G-dur BWV 916. W Köthen kompozytora zajmowała zwłaszcza świecka muzyka instrumentalna – sonaty i partity na skrzypce solo (jak BWV 1004), suity wiolonczelowe czy Koncerty brandenburskie. Kalwińska kaplica nie dawała wielu okazji do bogatej oprawy nabożeństw. Tamtejszy pracodawca Bacha książę Leopold cenił muzykę, a kompozytora podkupił swojemu stryjowi, oferując awans na kapelmistrza i 400 talarów podwyżki (w grę wchodziły tu też rodzinne ambicje i animozje). W Lipsku z kolei powstała większość kantat – ich przygotowania wymagało stanowisko kantora, które obejmował tam od 1723 aż do śmierci w 1750 roku – oraz pasje i oratoria. W twórczości Bacha są jednak utwory, które nie do końca wpisują się w tę chronologiczno-geograficzną narrację. Ich przykładem jest sześć partit klawiszowych, do których należy BWV 826 – utworów będących zasadniczo suitami, tzn. zbiorami tańców, wydanych w czasach lipskich pod tytułem Clavier-Übung (dosł. Ćwiczenia klawiszowe).

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Tradycyjne mistyczne (maronickie, sufickie) i świeckie pieśni z Aleppo (Syria) opracowane muzycznie przez: Waed Bouhassoun, pochodzącego z Aleppo kompozytora Omera el-Batsha i otomańskiego kompozytora Tanburiego Cemila Beya

Opis koncertu

Syria ma przebogate dziedzictwo muzyczne, sięgające jeszcze czasów Aramejczyków i Chaldejczyków, spokrewnione z tradycjami innych krajów i narodów Bliskiego Wschodu. Podobne są na przykład instrumenty, stosowanie mikrotonów (czyli odległości między dźwiękami mniejszych niż półton, obcych praktyce zachodniej aż do XX stulecia) czy systemu formuł melodycznych określanych makamami, które – w dużym uproszczeniu – można uznać za odpowiednik zachodnich skal. Na początku XX wieku, po zakończeniu okupacji osmańskiej, kultura kraju rozkwitła, zaczęto inspirować się trendami europejskimi, ale i bardziej doceniać własne dziedzictwo, co, z przerwami spowodowanymi kolejnymi zawirowaniami historycznymi, trwa do dziś. Waed Bouhassoun, chociaż na oud zaczęła grać już jako siedmiolatka, nie uczyła się wyłącznie muzyki syryjskiej. Studiowała w konserwatorium w Damaszku, w którym nie prowadzono zajęć śpiewu tradycyjnego. Zaczęła koncertować we Francji, studiować etnomuzykologię, po czym przyjechała do Aleppo kształcić się u miejscowych mistrzów. Wraz z Neşetem Kutasem, tureckim perkusistą działającym we Francji, temu właśnie miastu poświęcili swój koncert, który tak zapowiadają: „Aleppo, z historią naznaczoną wojnami i konfliktami, jest jednym z najstarszych miast świata. Przecinają się w nim wpływy różnych kultur, spotykają się w nim Wschód i Zachód. Waed Bouhassoun zabiera nas w podróż do swojej ojczyzny, dzięki muzyce odkrywając nici, które łączą rodzinę i przyjaciół, tożsamość i nadzieję na lepszą przyszłość”.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Olivier Messiaen Le Traquet rieur (Białorzytka żałobna, ks. 7, cz. XII) z Catalogue d’oiseaux (Katalog ptaków) [10’]
Claude Debussy Estampes (Ryciny) [15’]
1. Pagodes (Pagody)
2. La soirée dans Grenade (Wieczór w Granadzie)
3. Jardins sous la pluie (Ogrody w deszczu)
Toru Takemitsu Rain Tree Sketch (Szkic deszczowego drzewa) [5’]
Maurice Ravel Miroirs (Lustra, wybór)
II. Oiseaux tristes (Smutne ptaki) [3’]
III. Une barque sur l’ocean (Barka na oceanie) [6’]
Toshio Hosokawa Haiku dla Pierre’a Bouleza [4’]
Claude Debussy L’isle joyeuse (Wyspa radości) [5’]

Opis koncertu

Bezpośredni lot z Paryża do Tokio trwa około trzynastu godzin, miasta dzieli prawie 10 tysięcy kilometrów. Fortepianowa muzyka japońska i francuska, zwłaszcza XX wieku, leżą znacznie bliżej siebie. Czy to wynik mody na wszystko, co orientalne, panującej pod koniec XIX stulecia, która wywarła wpływ także na późniejszą twórczość? Claude Debussy fascynował się dalekowschodnim drzeworytem, podobnie Maurice Ravel, którego dom zdobiły japońskie grafiki, a w jego biblioteczce znajdowała się monografia na ich temat. Olivier Messiaen kierował swoje myśli głównie do Indii, ale i kultura Kraju Kwitnącej Wiśni na niego oddziaływała – po wizycie tam napisał Siedem haikai, a w operze Święty Franciszek partię jednych z trzech fal Martenota opatrzył poleceniem, by brzmiała, jak wierzbownik japoński, niewielki ptak śpiewem ogłaszający nadejście wiosny. Inspiracje działają też w drugą stronę. Samouk Toru Takemitsu sam uznał za swoich mistrzów Debussy’ego i Messiaena, chociaż jego pierwszym zetknięciem z muzyką francuską była piosenka Parlez-moi d’amour (Rozmawiaj ze mną o miłości) usłyszana w czasie wojny z gramofonu jednego z oficerów. Toshio Hosokawa kształcił się w Tokio i w Niemczech, ale swoje haiku dedykował Pierre’owi Boulezowi, wpływowemu kompozytorowi i dyrygentowi francuskiemu… Koniec końców to, co łączy muzykę tych twórców w odbiorze, to umiłowanie przyrody i umiejętność przenoszenia jej na muzyczne pastele – niezależnie od stylu i języka dźwiękowego, a także funkcji, którą natura pełni w tych bardzo odległych od siebie kulturach.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Kuba Krzewiński EP na poetę migowego z wielkim bębnem i kontrabasistę, I akt spektaklu EP (produkcja: TR Warszawa, Fundacja Automatophone 2024) [15’]*
Hubert Zemler, Robert Piotrowicz Fragmenty muzyki do spektaklu Bye, Bye Butterfly na zespół perkusyjny i elektronikę (produkcja: Fundacja Automatophone 2025) [25’]**

Opis koncertu

„Opera dla Głuchych” to interdyscyplinarny cykl realizowany od 2017 roku. Przedsięwzięcie obejmuje spektakle, warsztaty muzyczne, filmowe i teatralne, wykłady o kulturze Głuchych, felietony wideo on-line w polskim języku migowym. Projekt tworzy platformę współpracy Głuchych i słyszących, która umożliwia tworzenie nowego języka artystycznej komunikacji.

Koncert będzie wyjątkową okazją, żeby doświadczyć – usłyszeć, zobaczyć i poczuć – dwóch utworów cyklu podczas jednego wieczoru. Prezentowane wykonania są efektem współpracy Głuchych artystów z kompozytorami muzyki współczesnej.

***

Kuba Krzewiński – EP na poetę migowego z wielkim bębnem i kontrabasistę, I akt spektaklu EP (produkcja: TR Warszawa, Fundacja Automatophone 2024)

ep (pol. jęz. mig.) – 1. dziwne, niefajne; 2. (czuć się) nieswojo. ep to zapis znaku stworzonego przez społeczność Głuchych (z Warszawy), który nie posiada odpowiednika w języku mówionym.

EP – krótka płyta.

Czym jest „dziwne”, kto jest „dziwny” i kiedy? Jak rozpoznajemy to, co rzekomo „normalne” i to, co od rzekomej „normy” odstaje? Czy „dziwne” jest niebezpieczne, czy wprost przeciwnie – jest azylem dla tych osób, które inaczej nie potrafią wyrazić siebie? Czemu w społeczeństwie to, co „dziwne”, jest zagrożeniem, a w teatrze i sztuce współczesnej ryzykowna bywa „normalność”?

Hubert Zemler, Robert Piotrowicz – Fragmenty muzyki do spektaklu Bye, Bye Butterfly na zespół perkusyjny i elektronikę (produkcja: Fundacja Automatophone 2025)

Tytuł utworu ukradliśmy Pauline Oliveros (wraz z całą jej refleksją na temat słuchania). Oryginał był feministyczną fantazją elektroniczną opartą na symbolice towarzyszącej najsłynniejszej chyba spośród Pucciniowskich heroin, Cio-Cio-San. Nasz motyl nie jest kobietą. Jest za to – zgodnie ze swoją biologiczną naturą oraz semantyką polskiego języka migowego – Głuchy. Albo głuchy – bo pozbawiony akustycznych drgań – jest cały jego świat. Jak rozmawiać w nim o dźwiękach, słuchaniu i muzyce? My spróbowaliśmy wykorzystać do tego perkusję i wibracje o niskiej częstotliwości. Bo czasem z zewnątrz słucha się mądrzej, nawet jeśli się nie słyszy.

– Michał Mendyk

Program

Jazzowe improwizacje wokół muzyki Johanna Sebastiana Bacha:
Johann Sebastian Bach Das wohltemperierte Klavier (Właściwie strojony instrument klawiszowy, wybór)
Preludium B-dur BWV 866
Preludium g-moll BWV 861
Oscar Peterson Bach Suite (Suita Bachowska)
I. Allegro
II. Andante
III. Bach’s Blues (Blues Bacha)
Paul Lay Blues
Johann Sebastian Bach
Jesus bleibet meine Freude (Jezus wciąż jest mą radością), chorał z kantaty Herz und Mund und Tat und Leben (Sercem, słowem, czynem, życiem) BWV 147
Erbarme dich (Zmiłuj się), aria z Pasji wg św. Mateusza BWV 244
Paul Lay Bach’s groove (Groove Bacha)
Johann Sebastian Bach Musette D-dur BWV Anh. 126

Opis koncertu

Chociaż Johann Sebastian siłą rzeczy nie mógł zaznać jazzu, czasami żartobliwie przypisuje się mu miano pierwszego jazzmana (lub drugiego, bo konkuruje według innych o ten tytuł z Claudio Monteverdim). Lipski kantor wcześnie zaczął inspirować dwudziestowiecznych muzyków jazzowych, słynne stały się na przykład programy Play Bach tria Jacques’a Loussiera, torujące drogę Trzeciemu Nurtowi, a z licznych polskich warto wspomnieć choćby Bach Rewrite Piotra „Pianohooligana” Orzechowskiego, Marcina Maseckiego i Capelli Cracoviensis. Do grona muzyków przekuwających fascynację twórczością autora Das wohltemperierte Klavier na własne projekty, dołączył niedawno Paul Lay ze swoim triem (Lay – fortepian, Clemens van der Feen – kontrabas, Donald Kontomanou – perkusja). W Bach’s Groove oddaje hołd nie tylko barokowemu mistrzowi, ale i Milesowi Daviesowi i jego Bag’s Groove, a dodatkowo w centrum stawia nagraną w 1986 roku Bach’s Suite legendarnego Oscara Petersona, którą dzisiaj rzadko można usłyszeć na żywo. Co przyciągnęło Laya do muzyki Bacha? To, że jego utwory „są najbardziej rytmiczne ze wszystkich”.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Georges Bizet Opera Carmen (wybór)
Preludium do aktu IV [3’]
Habanera L’amour est un oiseau rebelle (Miłość jest buntowniczym ptakiem), aria Carmen z aktu I [5’]^‡
Je dis que rien ne m’épouvante (Mówię, że nic nie jest mi straszne), aria Micaëli z aktu III [6’]*
Jules Massenet Méditation (Medytacja) na skrzypce i orkiestrę, antrakt z aktu II opery Thaïs [6’]
Jacques Offenbach Elle a fui, la tourterelle! (Odleciała, ta turkaweczka), aria Antonii z aktu III opery Opowieści Hoffmanna (Les Contes d’Hoffmann) [5’]*
Jules Massenet Les larmes qu’on ne pleure pas (Łzy, których się nie wypłakuje), aria Charlotte’y z aktu III opery Werther [3’]^‡
Léo Delibes Dôme épais le jasmin (Gęsta korona jaśminu), duet Lakmé i Maliki (Duet kwiatowy) z aktu I opery Lakmé [5’]*^‡
Camille Saint-Saëns Opera Samson i Dalila op. 47 (wybór)
Bacchanale z aktu II [8’]
Mon cœur s’ouvre à ta voix (Me serce otwiera się na twój głos), aria Dalili z aktu II [7’]^‡
Charles Gounod Walc Je veux vivre dans ce rêve (Chcę żyć w tym śnie), aria Julii z aktu I opery Romeo i Julia [5’]*
Jacques Offenbach Barkarola Belle nuit, ô nuit d’amour (Piękna nocy, o, nocy miłości), duet Julii i Mikołaja z aktu IV opery Opowieści Hoffmanna (Les Contes d’Hoffmann) [5’]*^‡

Opis koncertu

Koncert dedykowany Instytutowi Francuskiemu w Polsce na 100-lecie istnienia

Najbardziej reprezentacyjnym miejscem odbierania i uprawiania muzyki w XIX-wiecznym Paryżu była, oczywiście, opera. Wieczór w salle Le Peletier, salle Favart czy Théâtre Lyrique oznaczał napawanie się sztuką, ale czasem też nowinkami technologicznymi (salle Le Peletier był na przykład pierwszym francuskim teatrem, w którym zamontowano oświetlenie gazowe!), a zawsze – spotkanie towarzyskie. Chociaż w teatrach wystawiano najczęściej pełne opery, a wybory numerów wykonywano częściej w salonach z towarzyszeniem wyciągów fortepianowych lub małych zespołów, zdarzały się i duże gale złożone z fragmentów różnych dzieł z pełną orkiestrą. Podobnie jak dzisiaj, często miały okazjonalny charakter. Jedna z najbardziej pamiętnych odbyła się 150 lat temu, 5 stycznia 1875 roku, kiedy to po latach budowy i niekiedy zupełnie szalonych perypetiach (łącznie z pomyleniem wystroju dwóch sal i demontowaniem rusztowań na dzień przed otwarciem) uroczyście zainaugurowano działalność Palais Garnier – nowego gmachu Opery Paryskiej. Wykonano wtedy fragmenty dzieł między innymi Daniela Aubera i Giacoma Meyerbeera, balet Léona Delibesa, a z powodu niedyspozycji jednej z sopranistek niestety musiano zrezygnować z wyimków z Fausta Charles’a Gounoda i Hamleta Ambroise’a Thomasa. Kto wie, może muzyka najpiękniejszych francuskich oper, przygaszone światła i siła wyobraźni przeniosą nas wprost z Sali Moniuszki do XIX-wiecznego Miasta Świateł (La Ville Lumière)?

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Maurycy Moszkowski 4 Morceaux na skrzypce i fortepian op. 82 [19′]
Les Nymphes (Nimfy)
Caprice (Kaprys)
Mélodie (Melodia)
Humoresque (Humoreska)
Aleksander Tansman II Sonata D-dur na skrzypce i fortepian [20’]
I. Allegro ma non troppo
II. Mélodie slave: Andante espressivo
III. Intermezzo scherzando: Presto possibile
IV. Finale: Allegro giusto
Miłosz Magin Andante na skrzypce i fortepian [7’]
Mieczysław Wajnberg Rapsodia na tematy mołdawskie op. 47 nr 3 na skrzypce i fortepian [11’]

Opis koncertu

Emigracja, wygnanie czy uchodźctwo nie były wśród polskich artystów rzadkie. Zabory, wojny, komunizm, poszukiwanie lepszego życia czy bardziej sprzyjającego twórczości środowiska – gnały muzyków w różne strony. Utwory wielu z nich, ze względu choćby na prozaiczną nieobecność autorów w Polsce, ważną przed czasami globalizacji, często odkrywano dość późno. Kompozytorów silnie przyciągał kosmopolityczny, artystowski Paryż, zwłaszcza w pierwszej połowie XX wieku. Jeszcze pod koniec XIX stulecia do Miasta Świateł przeniósł się Maurycy (Moritz) Moszkowski, pianista i autor cenionej w swoich czasach muzyki, zwłaszcza wirtuozowskiej i salonowej, czego dobrym przykładem są 4 Morceaux. Można pomyśleć, że Francja od urodzenia była przeznaczeniem Aleksandra Tansmana, którego rodzice tak kochali ten kraj, że w ich domu mówiło się po polsku i po francusku, a on sam z pełnym przekonaniem – i wyśmienitymi efektami! – wpisał swoją twórczość w święcący triumfy w paryskim międzywojniu neoklasycyzm. Muzyka Tansmana zdobyła za życia kompozytora ogromną popularność na Zachodzie, ale w Polsce nie była dobrze widziana – ani politycznie, ani stylistycznie. Nieco podobną drogę – z Łodzi do Paryża – przebył Miłosz Magin, utytułowany pianista, od niedawna ponownie odkrywany jako kompozytor. Całkiem inna i znacznie bardziej bolesna, naznaczona między innymi śmiercią rodziny, była zaś tułaczka Mieczysława Wajnberga, którego wojenna tragedia wygnała na Wschód, do ZSRR.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

prowadzenie (Panakota), scenariusz, reżyseria

Opis koncertu

Kierunek: planeta Ravel! Spodziewamy się tam kosmicznej kotki Panakoty, z którą ruszymy w baśniową, muzyczną podróż. Razem poznamy świat dźwięków, kolorów i bajek zaklętych w utworach niezwykłego kompozytora, Maurycego Ravela. Może nawet nasza przewodniczka ulegnie czarom i sama stanie się wróżką? Wieść głosi, że towarzyszyć jej będzie dwoje roztańczonych psotników. Szczęśliwie nie zabraknie znajomych twarzy: na planecie Ravel lubi bywać także nasza orkiestra z Warszawy, Sinfonia Varsovia. Usłyszymy w jej wykonaniu Bolero, muzykę do baletu Daphnis i Chloe, a może nawet słynną Pawanę lub jedną z bajek Babci Gęsi? Cóż to będzie za przygoda!

Opis koncertu

Zapraszamy w bajkową podróż w przeszłość do królewskiego Krakowa. Dawno, dawno temu w zamku na wzgórzu Wawel mieszkał bardzo muzykalny król Zygmunt. Dbał o to, by na dziedzińcu, w pałacowych komnatach i krużgankach nieustannie rozbrzmiewały dźwięki lutni, fletów, wiol i klawicymbałów. Spróbujmy wyobrazić sobie, jak śpiewały i tańczyły królewskie dwórki i dworzanie, jak bawili się zwykli mieszkańcy Krakowa do swojego ulubionego krakowiaka. W naszej bajeczce nie zabraknie też hejnału z wieży kościoła Mariackiego, harcującego Lajkonika i pomruków Smoka Wawelskiego! 

Program

Jean-Baptiste Arban Karnawał wenecki na kornet i orkiestrę (oprac. na trąbkę i orkiestrę Marcin Grabosz) [7’]*
Radosław Broda Little London Symphony (Mała londyńska symfonia) [12’]
I. Westminster Overture (Uwertura westminsterska)
II. In the Midst of London (W środku Londynu)
III. God Save the King (Boże, chroń króla)
Wolfgang Amadeus Mozart Uwertura do opery Don Giovanni K.527 [7’]
Antonín Dvořák IX Symfonia e-moll Z Nowego Świata op. 95, B.178 (wybór) [11’]
IV. Allegro con fuoco
Georg Philipp Telemann Concerto polonois (Koncert polski) G-dur na orkiestrę smyczkową [8’]
I. Dolce
II. Allegro
III. Largo
IV. Allegro
Johann Strauss syn Polka Pizzicato na orkiestrę smyczkową [3’]

Program

Ludwig van Beethoven Uwertura z muzyki scenicznej do tragedii Coriolan wg Heinricha Josepha von Collina op. 62 [8’]
Gioacchino Rossini Uwertura do opery Cyrulik sewilski [9’]
Georges Bizet Farandola z II Suity symfonicznej z Arlezjanki (wyd. 1879, oprac. Ernest Guiraud) [4’]

Wolfgang Amadeus Mozart Allegro (cz. I) z Koncertu klarnetowego A-dur K.622 [12’]*
Jacques Offenbach Operetka Orfeusz w piekle (wybór) [10’]
Uwertura
Kankan

Opis koncertu

Zapraszamy w bajkową podróż w przeszłość do królewskiego Krakowa. Dawno, dawno temu w zamku na wzgórzu Wawel mieszkał bardzo muzykalny król Zygmunt. Dbał o to, by na dziedzińcu, w pałacowych komnatach i krużgankach nieustannie rozbrzmiewały dźwięki lutni, fletów, wiol i klawicymbałów. Spróbujmy wyobrazić sobie, jak śpiewały i tańczyły królewskie dwórki i dworzanie, jak bawili się zwykli mieszkańcy Krakowa do swojego ulubionego krakowiaka. W naszej bajeczce nie zabraknie też hejnału z wieży kościoła Mariackiego, harcującego Lajkonika i pomruków Smoka Wawelskiego! 

Program

Johann Christian Bach (1735–1782) Allegretto (cz. III) z Sonaty klawiszowej c-moll op. 5 nr 6 [5’]**
Wolfgang Amadeus Mozart (1756–1791) Koncert fortepianowy Es-dur K.107/3 (oprac. Sonaty klawiszowej Es-dur op. 5 nr 4 Johanna Christiana Bacha) [11’]**
I. Allegro
II. Allegretto
Carl Philipp Emanuel Bach (1714–1788) Sonata triowa F-dur na altówkę, flet prosty basowy i basso continuo Wq.163 [10’]
I. Un poco andante
II. Allegretto
III. Allegro
Andreas Lidl (1740–1789) Adagio cantabile (cz. II) z V Sonaty na violę da gamba i wiolonczelę E-dur [3’]*
Carl Friedrich Abel (1723–1787) Koncert na violę da gamba G-dur A9:2 [16’]*
I. Moderato
II. Adagio ma non troppo
III. Allegro

Opis koncertu

W drugiej połowie XVII wieku życie muzyczne Londynu wybuchło. Stało się tak między innymi dlatego, że po okresie wojen domowych i rządów purytanów, niechętnych publicznie uprawianej sztuce (na szczęście bardziej teatrowi niż muzyce), na tron wstąpił Karol II. Odbudował on zespoły królewskie i wspierał artystów. Co prawda zwłaszcza tych sprowadzonych z Francji… To choćby konflikt między Luisem (Louisem) Grabu, którego faworyzował monarcha, a odsuniętym przez niego na drugi plan Anglikiem Johnem Banisterem. Ten drugi skupił się na zarabianiu na życie poza dworem, inicjując jedne z pierwszych regularnych, biletowanych, publicznych koncertów w Europie.

W kolejnym stuleciu do najważniejszych organizatorów tego typu wydarzeń w Londynie należeli Johann Christian Bach oraz Carl Friedrich Abel. Zespół Arte dei Suonatori nawiązuje do tych właśnie spotkań, wprowadzając do programu lubianą w Anglii violę da gamba, której wirtuozem był Abel, i historyczny fortepian, który właśnie zyskiwał popularność dzięki Johannowi Christianowi zwanemu – dla odróżnienia od ojca i braci – „londyńskim”. Wykonane zostaną również kompozycje jego starszego brata, Bacha berlińskiego, czyli Carla Philippa Emanuela, gambisty-wirtuoza Andreasa Lidla, a także opracowanie sonaty Johanna Christiana przez młodego Wolfganga Amadeusa Mozarta, który uczył się warsztatu kompozytora, przepisując utwór swojego mistrza na instrument solowy i orkiestrę.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Wolfgang Amadeus Mozart XXI Koncert fortepianowy C-dur K.467 [26’]
I. Allegro (cadenza: Radu Lupu)
II. Andante
III. Allegro vivace assai
Wolfgang Amadeus Mozart XL Symfonia g-moll K.550 [35’]
I. Molto allegro
II. Andante
III. Menuetto: Allegretto – Trio
IV. Allegro assai

Opis koncertu

Koncert fortepianowy C-dur K.467 należy do najsłynniejszych utworów tego gatunku w twórczości Wolfganga Amadeusa Mozarta. Przyćmiewa go może tylko d-moll K.466 napisany w tym samym 1785 roku. Jego optymistyczny nastrój – zdeterminowany już wojskowym, energicznym początkiem, a przypieczętowany ekspansywnym, wirtuozowskim, zdradzającym ludowe echa finałem – tylko chwilami ulega zmianie na bardziej gwałtowny lub melancholijny. Najbardziej w środkowym Andante, którego pulsujący akompaniament nawet najsłodszej skrzypcowej melodii (wprowadzonej na samym początku) dodaje nieco niepokoju, oraz w nagłym molowym epizodzie części pierwszej Allegro, gdzie pojawia się motyw „westchnieniowy” – wróci on trzy lata później w jednej ze swoich trzech ostatnich symfonii: g‑moll K.550. To jeden z zaledwie dwóch molowych utworów tego gatunku w twórczości Mozarta, należący do najbardziej poruszających w całym jego dorobku. Trudno uwierzyć, że w XIX wieku odmawiano czasem tej symfonii głębi i autentyczności…

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Opis koncertu

Zapraszamy w bajkową podróż w przeszłość do królewskiego Krakowa. Dawno, dawno temu w zamku na wzgórzu Wawel mieszkał bardzo muzykalny król Zygmunt. Dbał o to, by na dziedzińcu, w pałacowych komnatach i krużgankach nieustannie rozbrzmiewały dźwięki lutni, fletów, wiol i klawicymbałów. Spróbujmy wyobrazić sobie, jak śpiewały i tańczyły królewskie dwórki i dworzanie, jak bawili się zwykli mieszkańcy Krakowa do swojego ulubionego krakowiaka. W naszej bajeczce nie zabraknie też hejnału z wieży kościoła Mariackiego, harcującego Lajkonika i pomruków Smoka Wawelskiego! 

Program

Wolfgang Amadeus Mozart Uwertura do opery Czarodziejski flet K.620 [7’]
Henryk Wieniawski Fantaisie brillante op. 20 na tematy z opery Faust Charles’a Gounoda [17’]*
Stanisław Moniuszko Uwertura do opery Halka [9’]
George Gershwin Uwertura do musicalu Girl Crazy [6’]

Program

Edward Elgar Marsz nr 1 D-dur ze zbioru Pomp and Circumstance op. 39 [6’] 
Jules Massenet Méditation (Medytacja) na skrzypce i orkiestrę, antrakt z aktu II opery Thaïs [7’]*
Maurice Ravel Suita orkiestrowa Moja matka gęś M.62 (wybór) [8’]
III. Brzydulka, cesarzowa pagód (Laideronette, Impératrice des Pagodes)
V. Zaczarowany ogród (Le jardin féerique)

Edward Elgar Serenada e-moll op. 20 [12’]
I. Allegro piacevole
II. Larghetto
III. Allegretto
Peter Warlock Suita Capriolowska (Capriol Suite) [11’]
Basse-Danse
Pavane (Pawana)
Tordion
Bransles
Pieds-en-l’air (Stopy w powietrzu)
Mattachins (Taniec z mieczami)

Program

Wolfgang Amadeus Mozart/Julien Beautemps La flûte enchantée de poche (Kieszonkowy czarodziejski flet) [10′]
George Gershwin Rhapsody in Blue (Błękitna rapsodia, oprac. Julien Beautemps) [16′]
Astor Piazzolla Libertango (oprac. Sotiris Athanasiou) [7’]
Mikis Theodorakis Επιτάφιος (Epitafium) do słów wiersza Janisa Ritsosa (wybór i oprac. Sotiris Athanasiou) [7′]
Μέρα Μαγιού (Mera Magiou – Pierwszego maja)
Βασίλεψες αστέρι μου (Vasilepses, asteri mou – Królowałaś, moja gwiazdo)
Chick Corea Spain (oprac. Sotiris Athanasiou) [15’]

Opis koncertu

Duet gitary i akordeonu nie jest zupełnie niespotykany w muzyce, zwłaszcza najnowszej. Wciąż jednak słyszy się go na tyle rzadko, że ułożenie koncertu, który nie będzie się w całości składał z tang lub awangardy, wymaga nie lada ekwilibrystyki, wyobraźni i pracy, obejmującej także przygotowanie własnych aranżacji i transkrypcji. W programie Duo Argos (Julien Beautemps i Sotiris Athanasiou) znalazło się miejsce między innymi dla muzyki kompozytorów z krajów ich pochodzenia: Francję reprezentuje Maurice Ravel, Grecję zaś Mikis Theodorakis, znany nawet tym, którzy nie zdają sobie z tego sprawy – jako autor muzyki do filmu Grek Zorba, z najsłynniejszym chyba wcieleniem tańca sirtaki. Beautemps zminiaturyzował też Czarodziejski flet Wolfganga Amadeusa Mozarta i zaaranżował Błękitną rapsodię George’a Gershwina, zaś Athanasiou – Libertango Astora Piazzolli. A razem opracowali Black Earth Fazila Saya. W muzyce kameralnej najważniejsza jest harmonijna współpraca!

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Antonio Vivaldi Cykl Cztery pory roku op. 8
Koncert skrzypcowy E-dur Wiosna R.269 [10’]
I. Allegro
II. Largo e pianissimo sempre
III. Danza pastorale: Allegro
Koncert skrzypcowy g-moll Lato R.315 [10’]
I. Allegro non molto
II. Adagio – Presto
III. Tempo impetuoso d’Estate
Koncert skrzypcowy F-dur Jesień R.293 [10’]
I. Allegro
II. Adagio molto
III. Allegro
Koncert skrzypcowy f-moll Zima R.297 [9’]
I. Allegro non molto
II. Largo
III. Allegro

Opis koncertu

Cztery pory roku Antonia Vivaldiego należą do najczęściej wykonywanych i nagrywanych utworów muzyki poważnej, nie tylko dawnej. Pojawiają się w filmach i reklamach, składankach „the best of classical music”. Niekiedy już ich nie doceniamy. Znamy je tak dobrze, że czasem zapominamy, że nie stały się sławne bez powodu. Warto wrócić do nich świeżym uchem, a kto wie, czy – zwłaszcza w wykonaniu Arte dei Suonatori – czymś nas nie zaskoczą i na nowo w sobie nie rozkochają? Koncertów z tego cyklu da się słuchać na wiele sposobów. Można dokładnie przeczytać sonety, którymi poprzedził Vivaldi wszystkie utwory, i szukać ich dźwiękowego ekwiwalentu. Na dodatkowy poziom wprowadzić może zerknięcie do dopisków wprowadzonych przez kompozytora w nutach, na przykład: „szczeka pies” w drugiej części Wiosny czy „pijacy zasnęli” w środkowym ogniwie Jesieni. Można dać się olśnić błyskotliwej wirtuozerii solowej partii skrzypcowej, zwłaszcza w niektórych najbardziej szalonych szybkich częściach skrajnych. Nawet, jeśli różne metody odbioru w nas walczą – tym lepiej! W końcu Cztery pory roku pochodzą ze zbioru, w którego tytule znajduje się pojedynek – inwencji i harmonii (Il cimento dell’armonia e dell’inventione).

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Ludwig van Beethoven Uwertura z muzyki scenicznej do tragedii Coriolan wg Heinricha Josepha von Collina op. 62 [8’]
Ferenc Liszt Rapsodia węgierska nr 2 d-moll na orkiestrę S.359/2 (oprac. wersji fortepianowej cis-moll S.244/2 Ferenc Liszt i Franz Doppler) [10’]
Vincenzo Monti Czardasz (oprac. na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę Tomasz Chmiel) [5’]*
Gioacchino Rossini Uwertura do opery Cyrulik sewilski [9’]
Waldemar Kazanecki Muzyka z filmu Noce i dnie (wybór i oprac. Tomasz Chmiel) [4’]
Johann Strauss syn Polka Grzmoty i błyskawice (Unter Donner und Blitz) [4’]
Edward Elgar Marsz nr 1 d-moll ze zbioru Pomp and Circumstance op. 39 [7’]
Georges Bizet Farandola z II Suity symfonicznej z Arlezjanki (wyd. 1879, oprac. Ernest Guiraud) [4’]

Program

Astor Piazzolla
Cztery pory roku Buenos Aires (Estaciones Porteñas)
Verano Porteño (Lato) [10’]
Otoño Porteño (Jesień) [6’]
Invierno Porteño (Zima) [7’]
Primavera Porteña (Wiosna) [6’]
Ave Maria [5’]
Kurt Weill Tango Youkali (C’est près qu’au bout du monde… – To już prawie koniec świata…), pieśń z muzyki scenicznej do dramatu Marie Galante wg Jacques’a Devala [5’]

Opis koncertu

Nikt nie wie dokładnie, skąd się wzięło tango ani co znaczy jego nazwa. Dzisiaj – a właściwie od drugiej połowy XIX wieku – tango to emblematycznie argentyński taniec, kojarzący się nieodłącznie z pasją i miłością, łączący gwałtowność z melancholią. W szczycie popularności klasycznego tanga, czyli dwudziestoleciu międzywojennym Kurt Weill wykorzystał je w muzyce do spektaklu na podstawie powieści Jacques’a Devala. Tytułowa Maria Galante zostaje porwana, porzucona, angażuje się w prostytucję i aferę szpiegowską, a kiedy wreszcie stać ją na powrót do rodzinnej Francji, zostaje zamordowana. Mimo sensacyjnej fabuły, przedstawienie poniosło porażkę. Piosenka Youkali (tytuł oznacza wyspę szczęśliwości, o której marzy główna bohaterka) przeżyła jednak spektakl i stała się jazzowym standardem. Co rzadkie, Roger Fernay musiał dopisać słowa do gotowej melodii. Rewolucja w świecie tanga przyszła później i przyniósł ją jego najsłynniejszy dzisiaj twórca, Astor Piazzolla. Odszedł od klasycznej obsady, zwiększył rozmiary i ciężar gatunkowy utworów. Na swój kwintet – skrzypce lub altówka, fortepian, gitara elektryczna, kontrabas i bandoneon – napisał na przykład zbiór Estaciones Porteñas, pomyślanych jako cztery osobne kompozycje, ale często wykonywanych razem. Zaczyna się od Lata, bo to ono powstało najwcześniej. Ave Maria, o pierwotnym tytule Tanti anni prima („Wiele lat temu”), to nastrojowy numer z muzyki do filmu Henryk IV w reżyserii Marka Belocchia.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Andrea Gabrieli (1510–1586) Motet O sacrum convivium (O, święta uczto) na 5 głosów ze zbioru Sacrae cantiones quinque vocum, liber primus (Pobożne pieśni na pięć głosów, księga pierwsza, wyd. Wenecja 1565)
Mikołaj Zieleński (ok. 1550–1615) Offertoria et communiones totius anni (Offertoria i communiones na cały rok, wybór, wyd. Wenecja 1611)
Offertorium Ortus de Polonia (Wzrastały w Polsce) na 8 głosów w 2 chórach
I chór: 2 cynki, sopran, alt, tenor, bas, dulcjan
II chór: mezzosopran, tenor, 3 puzony, pozytyw organowy
Communio Gaudete iusti in Domino (Radujcie się sprawiedliwi w Panu) na 6 głosów
sopran, mezzosopran, alt, 2 tenory, bas, 2 cynki, 3 puzony i dulcjan
Offertorium Posuisti, Domine, iniquitates nostras (Postawiłeś, Panie, nasze nieprawości) na 7 głosów w 2 chórach
I chór: 3 puzony, alt, tenor
II chór: tenor, bas, dulcjan i pozytyw organowy
Communio Video caelos apertos (Widzę otwarte nieba)
sopran solo, cynk i pozytyw organowy
Offertorium Iustus ut palma florebit (Sprawiedliwy zakwitnie jak palma) na 7 głosów w 2 chórach
I chór: 2 soprany, alt, tenor, 2 cynki
II chór: 2 puzony, alt, tenor, bas, dulcjan, pozytyw organowy
Communio Exiit sermo (Rozeszła się wieść)
bas solo, puzon i pozytyw organowy
Offertorium Inveni David servum meum (Znalazłem Dawida, sługę mojego) na 8 głosów w 2 chórach
I chór: cynk, sopran, 3 puzony, bas
II chór: cynk, sopran, alt, tenor, dulcjan, pozytyw organowy
Communio In splendoribus sanctorum (W blasku świętych)
tenor solo, dulcjan i pozytyw organowy
Offertorium Anima nostra (Dusza moja) na 7 głosów w 2 chórach
I chór: 2 cynki, 2 soprany, tenor
II chór: 3 puzony, dulcjan, alt, tenor, bas
Communio Beatus servus (Szczęśliwy sługa) na 3 głosy
2 cynki i dulcjan
Communio Tu puer propheta (Ty, chłopcze, prorokiem) na 5 głosów
sopran, alt, 2 tenory, bas i pozytyw organowy
Offertorium Laetentur omnes (Radujcie się wszyscy) na 8 głosów w 2 chórach
I chór: cynk, dulcjan, sopran, alt, tenor, bas
II chór: alt, tenor, cynk, 3 puzony
Claudio Monteverdi (1567–1643) Motet Adoramus te (Wielbimy cię) na 6 głosów SV 289 z I ks. zbioru Motetti in lode d’Iddio nostro Signore (Motety na chwałę Boga, naszego Pana) Giulia Cesarego Bianchiego (wyd. Wenecja 1620)
Mikołaj Zieleński Hymn Magnificat (Wielbi dusza moja) na 12 głosów w 3 chórach ze zbioru Offertoria et communiones totius anni

Opis koncertu

Choć Wenecja później niż inne miasta północnych Włoch dołączyła do ważnych ośrodków muzycznych, gdy już tak się stało, przyćmiła wszystkie. Jeszcze zanim w XVII wieku zaczęła królować w niej opera, dominowała twórczość kościelna, w bogatym, ekspansywnym i niekoniecznie kontemplacyjnym stylu, wykonywana na przykład monumentalnej bazylice św. Marka. La Serenissima była też jedną z europejskich stolic drukarstwa muzycznego. Wydanie dzieł w którejś z tamtejszych oficyn było certyfikatem jakości. Z polskich twórców udało się to Mikołajowi Zieleńskiemu. W 1611 roku u Giacoma Vincentiego ukazały się dwa tomy jego utworów religijnych ułożonych chronologicznie według roku liturgicznego: Offertoria totius anni i Communiones totius anni. Zieleński dedykował zbiór prymasowi Polski, arcybiskupowi gnieźnieńskiemu Wojciechowi Baranowskiemu. Był bowiem organistą i kapelmistrzem w jego prywatnej kaplicy na zamku w Łowiczu (z którego niestety zostały tylko ruiny). Czy znaczy to, że w tamtym czasie „druga stolica Polski” miała najmodniejszą muzykę? Zdecydowanie. W Offertoriach znalazły się wielochórowe dzieła z instrumentami, na czele z dwunastogłosowym (czyli na trzy chóry czterogłosowe) Magnificat. W Communiones kompozytor umieścił bardziej intymne utwory, także jednogłosowe – to pierwsze w Polsce kompozycje jednogłosowe z akompaniamentem basso continuo i udziałem instrumentów koncertujących.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Jean-Philippe Rameau Suita tańców z opéra-ballet Les Indes galantes [14’]
Aria dla afrykańskich niewolników (Air pour les esclaves africains) z VI sceny entrée Szczodry Turek (Le Turc généreux)
Kontredans (Contredanse) z V sceny Prologu
Preludium do uwielbienia słońca (Prélude pour l’adoration du soleil) z V sceny entrée Inkowie z Peru (Les Incas du Pérou)
Rondo: Taniec wielkiej fajki pokoju, wykonany przez dzikusów (Rondeau: Danse du Grand Calumet de la Paix, exécutée par les sauvages) z VI sceny entrée Dzikusi (Les Sauvages)
Chaconne z VI sceny entrée Dzikusi
Witold Lutosławski Mała suita na orkiestrę symfoniczną [14’]
Fujarka
Hurra Polka
Piosenka
Taniec
Léo Delibes Suita z baletu Coppélia (wybór) [10’]
Antrakt i walc
Preludium i mazurek
Charles Gounod Muzyka baletowa z aktu V opery Faust [15’]
Allegretto (Tempo di valse)
Adagio
Allegretto
Moderato maestoso
Moderato con moto
Allegretto
Allegro vivo – Poco animato

Program

Edward Elgar Koncert wiolonczelowy e-moll op. 85 [30’]
I. Adagio – Moderato
II. Lento – Allegro molto
III. Adagio
IV. Allegro – Moderato – Allegro, ma non troppo – Poco più lento – Adagio – Allegro molto
Benjamin Britten Wprowadzenie młodych osób w orkiestrę: Wariacje i fuga na temat Henry’ego Purcella (The Young Person’s Guide to the Orchestra: Variations and Fugue on a Theme of Henry Purcell) op. 34 [18’]
Temat A: Allegro maestoso e largamente (tutti)
Temat B (dęte drewniane)
Temat C (dęte blaszane)
Temat D (smyczki)
Temat E (perkusja)
Temat F (tutti)
Wariacja A: Presto (flety i piccolo)
Wariacja B: Lento (oboje)
Wariacja C: Moderato (klarnety)
Wariacja D: Allegro alla marcia (fagoty)
Wariacja E: Brillante – Alla polacca (skrzypce)
Wariacja F: Meno mosso (altówki)
Wariacja G: [L’istesso tempo] (wiolonczele)
Wariacja H: Comminciando lento ma poco a poco accelerando al Allegro (kontrabasy)
Wariacja I: Maestoso (harfa)
Wariacja J: L’istesso tempo (rogi)
Wariacja K: Vivace (trąbki)
Wariacja L: Allegro pomposo (puzony i tuba)
Wariacja M: Moderato (perkusja)
Fuga: Allegro molto

Opis koncertu

Spotkaj artystę po koncercie we foyer dolnym przy sklepie festiwalowym. Poproś o wspólne zdjęcie i autograf na płycie, którą możesz kupić w naszym festiwalowym sklepiku.

Gdyby zorganizować plebiscyt na najbardziej nietrafione komentarze krytyków, na pewno wysoko znalazłaby się niesławna wypowiedź Oscara Schmitza. W 1904 roku określił on Anglię „krajem bez muzyki”. O ironio, na schyłek XIX wieku i pierwsze dwie dekady XX przypadł szczyt możliwości twórczych i popularności Edwarda Elgara, który zdobył sławę nie tylko na rodzimych Wyspach, lecz także w kontynentalnej Europie i Stanach Zjednoczonych, a czteroczęściowy Koncert wiolonczelowy e-moll okazał się jego najmocniej kochanym przez wykonawców i publiczność utworem instrumentalnym. Początek tego utworu należy do najbardziej dramatycznych momentów muzyki nie tylko późnego romantyzmu. O ile twórczość Elgara zwykle wpisywała się w stylistykę ogólnoeuropejską (poza oratoriami!), o tyle znacznie młodszy Benjamin Britten sięgał chętnie po lokalne dziedzictwo. Do najlepszych tego przykładów należy The Young Person’s Guide to the Orchestra. Tematem cyklu wariacji, w których przedstawiają się poszczególne instrumenty, jest taneczne rondo Henry’ego Purcella stanowiące act tune, czyli utwór wykonywany między aktami sztuki, ze wznowienia spektaklu Abdelazer angielskiej pisarki Aphry Behn pod koniec XVII wieku. Idea atrakcyjnej, angażującej edukacji też jest w Wielkiej Brytanii bardzo ceniona. Wprowadzenie w orkiestrę początkowo było ilustracją muzyczną do filmu o zespole symfonicznym. Karierę zrobił zwłaszcza finał utworu – szalona fuga (nikt nie zazdrości flecistom karkołomnego solowego początku!), w której temat Purcella wraca pod koniec w triumfalnej odsłonie w orkiestrowym tutti.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Wolfgang Amadeus Mozart Serenada Eine kleine Nachtmusik (Mała nocna muzyka) G-dur K.525 [17’]
I. Allegro
II.Romance: Andante
III. Menuetto: Allegretto
IV. Rondo: Allegro
Edward Elgar Serenada e-moll op. 20 [12’]
I. Allegro piacevole
II. Larghetto
III. Allegretto
Peter Warlock Suita Capriolowska (Capriol Suite) [11’]
Basse-Danse
Pavane (Pawana)
Tordion
Bransles
Pieds-en-l’air (Stopy w powietrzu)
Mattachins (Taniec z mieczami)
Michał Spisak Andante i allegro na skrzypce i orkiestrę smyczkową [9’]*

Program

Wolfgang Amadeus Mozart Requiem (wybór, oprac. Julien Beautemps) [16‘]
Introit
Kyrie
Dies irae
Lacrimosa
Domine Jesu Christe
Wiktor Własow Веснянка (Pieśń wiosenna) [5‘]
Julien Beautemps I Sonata Inferno (prawykonanie polskie) [25’]
I. Praeludium aeternum (Wieczne preludium)
II. Inferno (Piekło)
III. Pater noster (Ojcze nasz)

Opis koncertu

„Aranżerów kocham bardziej niż całą resztę” – te słowa Petera Szendy’ego mogą pokrzepić każdego instrumentalistę i kompozytora, który lubi grać, a może i przygotowywać własne transkrypcje. Szczególnie w momentach, gdy traci wiarę w ich potrzebę w czasach muzyki na każde kliknięcie. Może właśnie dlatego, że opracowania nie są nam już potrzebne do tego, byśmy mogli poznawać utwory (jak to było w czasach sprzed techniki nagraniowej), lepiej dostrzegamy ich samodzielną artystyczną wartość? Poza tym, choć akordeoniści dysponują bardzo bogatym repertuarem utworów pisanych na ich instrument, najwcześniejsze z nich pochodzą przecież dopiero z XIX wieku. A jak tu rezygnować z grania Bacha czy Mozarta? Słuchaczom z kolei aranżacje dają wgląd w to, jak słyszą znane im utwory inni – bez pośrednictwa słów. Julien Beautemps, dwudziestopięcioletni, a już utytułowany muzyk, postawił przed sobą nie lada wyzwanie – przetłumaczenie na akordeon wybranych części Requiem d-moll. Odpowiedzią na arcydzieło Mozarta jest też jego – wykonywana pierwszy raz w Polsce – Sonata „Inferno”, w której „jeden po drugim pojawiają się echa chórów i kontemplacyjne pejzaże dźwiękowe, a efekty zostały dobrane tak, by ukazać zadziwiające możliwości akordeonu koncertowego”. Beautemps ukazuje w tym utworze „swoją podwójną tożsamość jako wykonawcy i kompozytora, a duchowe dziedzictwo splata się z barwną wyobraźnią”. Zaskakującym przerywnikiem będzie inspirowana muzyką ludową Wiośnianka również kompozytora i akordeonisty w jednej osobie, Wiktora Własowa.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Julien Beautemps – I Sonata Inferno

This orchestral fresco combines three movements of religious inspiration. Echoes of choirs and contemplative soundscapes follow one another – in a selection of effects that leverages the astonishing possibilities of the concert accordion. It lets me demonstrate a dual identity as interpreter and composer – in a new work that blends spiritual heritage and colorful imagination.

– Julien Beautemps

Program

Antonio Vivaldi Cykl Cztery pory roku op. 8 (wybór)
Allegro (cz. I) z Koncertu skrzypcowego E-dur Wiosna R.269 [3’]
Allegro non molto (cz. I) z Koncertu skrzypcowego f-moll Zima R.297 [3’]
Tempo impetuoso d’Estate (cz. III) z Koncertu skrzypcowego g-moll Lato R.315 [3’]
Gabriel Fauré Après un rêve (Po śnie, nr 1) ze zbioru Trzech melodii op. 7 [3’]
Camille Saint-Saëns Poemat symfoniczny Danse macabre [4’]
Béla Bartók Tańce rumuńskie Sz.68 [6’]
Georgi Złatew-Czerkin Sevdana [5’]
Johannes Brahms Taniec węgierski nr 17 fis-moll [4’]
George Gershwin Blues z poematu symfonicznego Amerykanin w Paryżu [3’]
Hiromi Uehara Tom and Jerry Show [5’]
Leonard Bernstein West Side Story Medley [5’]

Opis koncertu

Podróż z Wenecji, przez Paryż, Rumunię, Węgry, Bułgarię, aż do Nowego Jorku – to pomysł szalony, choć zaczyna się z pozoru poważnie, od trzystuletnich barokowych koncertów. Ale Antonio Vivaldi, chociaż ksiądz, mieszkał przecież w Wenecji i na pewno nie pozostawał nieczuły na zabawy sezonu karnawałowego. W jego najsłynniejszych Czterech porach roku mnóstwo jest poczucia humoru, a dramatyzm letniej burzy i zimowej zadymki ma w sobie dużo teatralności i szybko mija. Przechodzi w tańce – korowodu umarłych u Camille’a Saint-Saënsa, rumuńskie stylizacje Béli Bartóka i węgierskie Johannesa Brahmsa. A pomiędzy: chwila oddechu w tęsknym marzeniu sennym Gabriela Faurégo oraz Sevdanie Georgiego Złatewa-Czerkina, nieco nonszalanckich przechwałek w Bluesie George’a Gershwina i szczypta wzruszeń w wyimkach z West Side Story Leonarda Bernsteina. Wieczór kończy się pandemonium. Pisząc Tom and Jerry Show, Hiromi Uehara miała na myśli oczywiście słynną kreskówkę. W jej muzyce rzeczywiście biegają za sobą w kółko kot i mysz. Od samego słuchania można dostać zadyszki – a jaką kondycję mają wykonawcy?

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Georg Friedrich Händel
Allemande z Suity e-moll HWV 438 [3’]
Suita d-moll (zestawił Pierre Hantaï) [21’]
Uwertura do opery Il pastor fido (Wierny pasterz) HWV 8a (wybór, anonimowe oprac. na instrument klawiszowy)
Allemande z Suity HWV 436
Courante z Suity HWV 437
Sarabanda z Suity HWV 438
Menuet z wariacjami z Suity HWV 436
Gigue z Suity HWV 438
Suita d-moll HWV 428 [26’]
Preludium: Presto
Fuga: Allegro
Allemande
Courante
Aria i 5 wariacji
Presto

Opis koncertu

To nie Niccolò Paganini był pierwszym kompozytorem posądzanym o konszachty z diabłem. Wcześniej podejrzewano o to Georga Friedricha Händla – po tym, jak w Rzymie grał na klawesynie w dziwnej pozycji, z kapeluszem pod pachą. W Wiecznym Mieście zrobił zresztą furorę zwłaszcza jako wykonawca. Na zaproszenie kardynała Pietra Ottoboniego pojedynkował się nawet z Domenikiem Scarlattim. Scarlatti wygrał w konkurencji klawesynowej, Händel – w organowej (jak tu zdobyć się na salomonowy wyrok?). W 1720 roku, już w Londynie, kompozytor zdecydował się wydać swoje suity klawiszowe, jedyny raz w życiu osobiście nadzorując druk. Skłoniło go do tego uzasadnione podejrzenie, że planowana jest nieautoryzowana publikacja – w Amsterdamie. Po Statucie Królowej Anny z 1710 roku piraci nie mogli już legalnie wydrukować ich w Królestwie Wielkiej Brytanii. Händel wyprzedził ich, a po zdarzeniu postarał się o królewski przywilej dający mu pełną wyłączność na publikację swojej muzyki w Anglii. Kompozytor do ostatniej chwili przerabiał wybrane utwory. Suita d-moll HWV 428 zawierała i stary materiał – pierwsza wersja Arii z wariacjami powstała już w 1705 roku, a zupełnie nowe Allemande i Courante Händel napisał specjalnie do wydania. Publiczność zawsze lubiła nowości… Pasticciowa – czyli złożona z części innych utworów – Suita d-moll zakomponowana przez Pierre’a Hantaïa nie jest więc niczym dziwnym, a po prostu emanacją barokowej praktyki, co prawda lepiej znanej z opery, ale obecnej i w innych gatunkach.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Jean-Philippe Rameau Suita tańców z opéra-ballet Les Indes galantes [14’]
Aria dla afrykańskich niewolników (Air pour les esclaves africains) z VI sceny entrée Szczodry Turek (Le Turc généreux)
Kontredans (Contredanse) z V sceny Prologu
Preludium do uwielbienia słońca (Prélude pour l’adoration du soleil) z V sceny entrée Inkowie z Peru (Les Incas du Pérou)
Rondo: Taniec wielkiej fajki pokoju, wykonany przez dzikusów (Rondeau: Danse du Grand Calumet de la Paix, exécutée par les sauvages) z VI sceny entrée Dzikusi (Les Sauvages)
Chaconne z VI sceny entrée Dzikusi
Witold Lutosławski Mała suita na orkiestrę symfoniczną [14’]
Fujarka
Hurra Polka
Piosenka
Taniec
Léo Delibes Suita z baletu Coppélia (wybór) [10’]
Antrakt i walc
Preludium i mazurek
Charles Gounod Muzyka baletowa z aktu V opery Faust [15’]
Allegretto (Tempo di valse)
Adagio
Allegretto
Moderato maestoso
Moderato con moto
Allegretto
Allegro vivo – Poco animato

Program

Claude Bolling Jazzomania [5’]
Django Reinhardt Nuages (oprac. Vince Norman) [4’]
Jacques Prévert/Joseph Kosma Les feuilles mortes (Autumn Leaves, oprac. Ted Heath) [5’]
George Gershwin American in Paris Blues (oprac. Eddie Sauter) [4’]
Michel Legrand Windmills of Your Mind (oprac. Eric Richards) [6’]
Sidney Bechet Petite fleur (oprac. Neal Hefti) [3’]
Claude Bolling Here Comes the Blues [4’]
Vernon Duke April in Paris (oprac. Sammy Nestico) [4’]
George Gershwin Strike Up the Band (oprac. Sammy Nestico) [4’]

Opis koncertu

Europejczykom, którzy nie mogli udać się do Stanów Zjednoczonych, jazz objawił się w czasie I wojny światowej, kiedy rozpropagowali go we Francji stacjonujący tam żołnierze zza Oceanu. Prawdziwy boom na tę muzykę wybuchł oczywiście dopiero po wojnie, gdy społeczeństwo dążyło do odreagowania katastrofy kończącej stary świat, a dostrzegło też, że niektóre rzeczy – jak pozycja kobiet – zmieniły się na lepsze. Jazz był muzyką optymizmu, przyszłości, wolności. Paryż tętnił życiem i przyciągał artystów, takich jak stracone pokolenie pisarzy czy zakochanych w neoklasycyzmie kompozytorów. To wcielenie Miasta Świateł, widzianego oczyma zafascynowanego cudzoziemca, uwiecznił George Gershwin w swoim poemacie Amerykanin w Paryżu. Innym przybyszem ze Stanów Zjednoczonych, który odwiedził stolicę Francji (a nawet napisał balet dla Diagilewa!) był Vernon Duke, a jego April in Paris być może powstało z sentymentu do tego miasta, urokliwego ponoć zwłaszcza wiosną. Z Ameryki przybył też Sidney Bechet, ale pozostanie na stałe nie udało mu się od razu. Pierwsze jego tournée skończyło się więzieniem – i potem deportacją – za to, że próbował strzelić do człowieka, który go obraził. Trafił jednak kulą w przypadkową kobietę… Joseph Kosma z kolei wyemigrował do Francji z Węgier. W swojej przybranej ojczyźnie działał jako ceniony autor piosenek i muzyki filmowej. Szybko we Francji pojawili się i rodzimi jazzowi twórcy, jak Michel Legrand czy Claude Bolling.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)

Program

Witold Lutosławski Wariacje symfoniczne na orkiestrę [9’]
Karol Szymanowski IV Symfonia op. 60 Koncertująca na fortepian i orkiestrę [25’]
I. Moderato. Tempo comodo
II. Andante molto sostenuto
III. Allegro non troppo, ma agitato ed ansioso
Maurice Ravel Bolero [15’]

Opis koncertu

Fascynacja Francją i muzyką francuską nie była niczym niecodziennym wśród polskich kompozytorów pierwszej połowy XX wieku. Od 1926 roku działało na przykład Stowarzyszenie Młodych Muzyków Polaków w Paryżu. Piotr Perkowski założył je po tym, jak Karol Szymanowski namówił go na studia w Mieście Świateł. Sam autor II Koncertu skrzypcowego wtedy już zdecydowanie przedkładał muzykę francuską nad niemiecką, którą nazwał nawet swoim „grobem”. I chociaż IV Symfonię „Koncertującą” skomponował znacznie później, już pod wpływem innych idei (jak lechickość), to w dziele dominuje styl neoklasyczny i galijska (a więc francuska) jasność. Szymanowski wykonywał ją jako pianista w wielu miastach Europy, w tym Lyonie i Paryżu. 1926 to też rok bodaj najstarszego nagrania La Valse Maurice’a Ravela, pod dyrekcją Alberta Coatesa. Choć Walc jest słynny, jeszcze bardziej znany jest jednak inny taniec orkiestrowy kompozytora, powstałe dwa lata później Bolero, z zapadającym w pamięć obsesyjnie powtarzanym rytmem. I Ravela, i Szymanowskiego cenił bardzo Witold Lutosławski. Oficjalnie zadebiutował jako kompozytor w latach trzydziestych Wariacjami symfonicznymi, utworem zdradzającym francuskie z ducha umiłowanie klarowności, lekkości, przywiązywania wagi do detalu.

– Dominika Micał (pisanezesluchu.pl)